VI
EN
Bức ảnh "The Fall of Icarus" không chỉ là một kiệt tác nhiếp ảnh thiên văn mà còn là thành tựu khoa học chưa từng có. Lần đầu tiên trên thế giới, bóng một người nhảy dù được ghi lại trên nền Mặt Trời rực lửa dưới bước sóng Alpha Hydro, mở ra cánh cửa mới cho việc khám phá khí quyển của loài người.
Nhiếp ảnh gia người Mỹ Andrew McCarthy đã nâng nghệ thuật lên một tầm cao mới. Tác phẩm mới nhất của ông, mang tên "The Fall of Icarus" (Cú Ngã của Icarus), không chỉ là một khoảnh khắc kỳ diệu về mặt thị giác mà còn là một dấu mốc đột phá về mặt khoa học.
Nhiếp ảnh gia thiên văn người Mỹ ghi lại khoảnh khắc một người nhảy dù đang rơi xuống phía trước Mặt Trời, là tác phẩm đầu tiên trên thế giới được chụp dưới ánh sáng alpha hydro
Bức ảnh ghi lại hình bóng một người nhảy dù đang lao xuống, định vị hoàn hảo trên bề mặt Mặt Trời, nhưng điều làm nên lịch sử là kỹ thuật chụp: đây là tác phẩm đầu tiên trên thế giới được chụp dưới ánh sáng alpha hydro.
Theo giới chuyên môn và xác nhận từ tạp chí khoa học uy tín IFL Science, ánh sáng alpha hydro (Hα) là một bước sóng ánh sáng đặc biệt, có vai trò cực kỳ quan trọng trong vật lý thiên văn. Đây là ánh sáng phát ra khi một electron trong nguyên tử hydro chuyển từ mức năng lượng n=3 xuống mức năng lượng n=2, tạo ra một màu đỏ rực rỡ đặc trưng (với bước sóng chính xác là 656.3 nm).
Theo IFL Science, alpha hydro là bước sóng ánh sáng đặc biệt, cho phép quan sát lớp hydro hỗn loạn ngay phía trên bề mặt sáng rực của Mặt Trời
Điều làm nên giá trị của ánh sáng Hα là khả năng cho phép các nhà khoa học và nhiếp ảnh gia quan sát lớp hydro hỗn loạn ngay phía trên bề mặt sáng rực của Mặt Trời. Lớp khí quyển này, được gọi là sắc quyển (chromosphere), thường bị lu mờ bởi ánh sáng chói lòa từ quang quyển (photosphere) bên dưới. Bằng cách lọc và chỉ ghi lại bước sóng Hα, McCarthy đã cho thấy được cấu trúc tinh tế, gợn sóng và dữ dội của các dòng plasma và từ trường, tạo nên một tấm nền rực lửa và đầy kịch tính cho hình bóng người nhảy dù.
Nhân vật chính tạo nên cái bóng huyền thoại đó là Gabriel C. Brown, một YouTuber kiêm nhạc sĩ nổi tiếng. Ngày 8/11, Brown đã thực hiện cú nhảy dù từ một chiếc máy bay cánh quạt nhỏ ở độ cao khoảng 1.070 mét (tương đương hơn 3.500 feet). Máy ảnh của McCarthy được đặt cách vị trí nhảy dù khoảng 2.440 mét (hơn 8.000 feet), tạo ra một thách thức phi thường về căn chỉnh góc độ.
YouTuber kiêm nhạc sĩ Gabriel C. Brown nhảy dù từ một chiếc máy bay cánh quạt nhỏ ở độ cao khoảng 1.070 m, cách máy ảnh của McCarthy khoảng 2.440 m
McCarthy chia sẻ với Live Science rằng: "Chụp ảnh Mặt Trời là điều tôi khá quen thuộc, nhưng lần này có thêm những thách thức mới. Trường nhìn của ống kính chuyên dụng rất hẹp, điều này đòi hỏi một nỗ lực khổng lồ để căn góc chụp".
Thành công không đến dễ dàng. Để có được cú bấm máy duy nhất này người nhảy dù chỉ thực hiện một lần nhảy duy nhất trong ngày do quy trình đóng gói lại dù an toàn tốn quá nhiều thời gian cả ê-kíp đã phải lên kế hoạch tỉ mỉ trong nhiều tuần và trải qua 6 lần thử thất bại để căn chỉnh hướng máy bay thẳng hàng hoàn hảo với Mặt Trời và máy ảnh. Sự chuẩn bị này là minh chứng cho sự giao thoa giữa nghệ thuật, kỹ thuật và vật lý chính xác.
Họ phải lên kế hoạch tỉ mỉ nhiều tuần và mất đến 6 lần thử mới có thể căn chỉnh máy bay đúng hướng với Mặt Trời
Trên nền sắc quyển rực lửa, hình bóng của Brown hiện lên sắc nét, bên cạnh là các vết đen Mặt Trời (sunspots). Đây là một chi tiết then chốt làm tăng tính khoa học và thẩm mỹ của bức ảnh.
Theo giải thích từ NASA, vết đen Mặt Trời trông tối màu vì chúng là những khu vực có nhiệt độ thấp hơn so với các vùng lân cận trên bề mặt ngôi sao khổng lồ. Chúng hình thành ở nơi từ trường mạnh cản trở sự lưu chuyển nhiệt từ bên trong Mặt Trời lan tới bề mặt.
Sự xuất hiện của các vết đen này không chỉ tô điểm cho bức ảnh mà còn nhắc nhở về hoạt động đầy biến động của Mặt Trời. Các vết đen, đôi khi đủ lớn để có thể thấy bằng mắt thường (nhưng phải dùng kính bảo vệ chuyên dụng), là nguồn gốc của các sự kiện năng lượng mạnh mẽ. Chúng có thể giải phóng lóe Mặt Trời (solar flares) – một vụ nổ năng lượng và bức xạ đột ngột.
Vấn đề lớn nhất mà McCarthy và Brown gặp phải là việc theo dõi máy bay trên bầu trời khó hơn nhiều so với suy nghĩ ban đầu
McCarthy, với kinh nghiệm lâu năm, đã từng ghi lại khoảnh khắc ấn tượng khác như Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) bay ngang qua đúng lúc xảy ra lóa Mặt Trời hồi tháng 6, cho thấy ông luôn quan tâm đến tính thời sự của thiên văn học. Sức mạnh của lóa Mặt Trời được phân thành các cấp: A, B, C, M và mạnh nhất là cấp X. Lóa cấp C quá yếu, không ảnh hưởng đáng kể đến Trái Đất. Lóa cấp M có thể gây gián đoạn liên lạc vô tuyến ở các cực Trái Đất. Lóa cấp X, là cấp độ nghiêm trọng nhất, có khả năng tác động mạnh mẽ đến các vệ tinh, hệ thống liên lạc, và đặc biệt là lưới điện Trái Đất, với nguy cơ gây thiếu điện hoặc mất điện trên diện rộng (sự kiện Carrington là một ví dụ lịch sử).
"Chúng tôi chỉ nhảy dù một lần vì việc đóng gói lại dù an toàn sẽ tốn rất nhiều thời gian, không thể nhảy lại lần nữa", McCarthy giải thích
"The Fall of Icarus" ngay lập tức tạo nên cơn sốt. Loạt ảnh và video hậu trường được McCarthy đăng tải trên Instagram vào ngày 14/11 đã nhanh chóng thu hút hơn 140.000 lượt thích cùng hàng nghìn bình luận chỉ trong vài ngày.
Bản thân McCarthy đã đánh giá tác phẩm mới này nằm trong "Top 5 bức ảnh đẹp nhất" mà ông từng chụp suốt sự nghiệp, một lời khẳng định đầy sức nặng từ người nghệ sĩ đã cống hiến cả đời mình cho việc chinh phục bầu trời đêm.
Tác phẩm không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật với việc sử dụng ánh sáng Hα để chụp được bóng người, mà còn mang giá trị biểu tượng cao. Việc đặt tên là "Cú Ngã của Icarus" gợi lên thần thoại Hy Lạp về người hùng bay quá gần Mặt Trời. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện đại này, nó lại là một câu chuyện về sự chính xác, can đảm và thành tựu khoa học, một minh chứng hùng hồn cho việc khi con người kết hợp nghệ thuật với công nghệ, họ có thể chạm đến những giới hạn tưởng chừng như không thể.
