Hãy... quay lưng lại với những kỳ quan

Khi quay lưng lại với những kỳ quan thế giới

Năm 2012, nhiếp ảnh gia Oliver Curtis đến công tác tại Thủ đô Cairo của Ai Cập, và cũng như hàng triệu khách du lịch khác, anh tới thăm Đại Kim tự tháp Giza. Vậy nhưng, thay vì hướng máy ảnh của mình về phía kỳ quan lâu đời nhất còn sót lại của thế giới cổ đại, anh quay người nhìn về hướng ngược lại.

Curtis mô tả: "Tôi nhận ra mình vừa tới đây bằng chính con đường đó, bây giờ kim tự tháp đang ở phía sau tôi. Thành phố Giza nằm dưới một bức màn sương. Ngay trước mặt tôi, bãi cát sa mạc được trang hoàng bằng vô số những mảnh vụn con người để lại; rác, miếng kim loại rỉ sét, một cái vòng đệm cao su rất to và một chiếc bao tải rách. Rồi, ở khoảng chính giữa, tôi thấy một sân golf mới xây, các đường fairway của nó ánh lên màu xanh chói mắt dưới nắng ban mai. Hình ảnh đó, sự tương phản màu sắc, kết cấu không gian - chúng kích thích sự tò mò mãnh liệt. Bởi vì tôi đang đứng trước một trong những kỳ quan vĩ đại nhất của thế giới, nhưng lại quay mặt sai hướng".

...Ta thấy gì?

Khi vừa quay lưng lại, phần lớn những gì người ta nhìn thấy chỉ là một điều trần tục, thậm chí có vẻ như đối lập một cách xấu xí với thắng cảnh đẹp đẽ đằng sau. Chúng là những quang cảnh bị bỏ qua. Chúng gợi ra một lịch sử tĩnh lặng và phảng phất một câu chuyện. Những góc nhìn này dường như thực sự bị lãng quên, người ta vô tình hay cố ý ém nhẹm chúng đi dưới cái bóng của những kỳ quan vĩ đại.

"Khi tới tham quan những nơi nổi tiếng mà người ta đã chụp quá nhiều ảnh về chỗ ấy, bạn sẽ có cảm giác như mình đã biết hết cả rồi” - Curtis nói. Thay vào đó, anh quan sát cảnh quan xung quanh, để hiểu xem niềm tự hào dân tộc được thể hiện ra sao thông qua mảnh đất và con người ở vùng đất ấy, chứ không chỉ qua một kỳ quan bất động sau lưng mình.

Năm đó, những gì mà nhiếp ảnh gia Curtis nhìn thấy khi quay lưng với Đại Kim tự tháp Giza đã cuốn hút anh quá đỗi, khiến ảnh quyết định bắt đầu một dự án nhiếp ảnh đặc biệt có tên Volte-Face (tạm dịch: Mặt đối lập). Anh tìm đến những địa danh và di tích lịch sử nổi tiếng trên thế giới, và chụp lại góc nhìn trái ngược hoàn toàn, để tìm kiếm những hình ảnh và những khuôn mặt bị bỏ quên.

Mất bốn năm để thực hiện, Volte-Face là một lời mời gọi quay lại những nơi đã được thế giới chụp ảnh quá nhiều, đã quá quen thuộc đến tưởng như không còn gì để khám phá - và quay người lại phía sau. Để nhìn về một phía khác. Để trân quý một sự tình cờ.

Trong một vài trường hợp hiếm hoi, Curtis có thể lên kế hoạch trước khi đến điểm chụp ảnh. Ví dụ như khi anh muốn chụp lại chiếc ghế dài nổi tiếng ở đền Taj Mahal, nơi Công nương Diana dừng chân nghỉ lại để chiêm ngưỡng công trình kiệt tác tượng trưng cho tình yêu. Nhưng thường thì công cuộc khám phá phải mất đến vài ngày cho một địa danh. Curtis luôn cố gắng tránh để những du khách xung quanh lọt vào khung hình một cách quá lộ liễu, dẫu vậy, mối liên hệ giữa con người và không gian đó vẫn hiện hữu xuyên suốt dự án.

"Ngay cả những danh lam thắng cảnh đã - đang được chụp ảnh nhiều nhất trên hành tinh cũng có những điều bất ngờ” - điều sau cùng nhiếp ảnh gia Curtis nhắn nhủ.

An dịch - Ảnh: Oliver Curtis