Xuôi dòng về Cần Thơ, chắc hẳn không thể bỏ qua chợ nổi Cái Răng, nơi được xem là nét độc đáo của miền Tây sông nước mà hầu như du khách nào cũng không muốn bỏ lỡ.
Chợ nổi Cái Răng Cần Thơ nằm trên một nhánh của sông Hậu chảy qua quận Cái Răng, cách trung tâm thành phố Cần Thơ khoảng 6 km. Với di chuyển đường bộ khoảng 15 phút và mất 30 phút nếu đi bằng thuyền từ Bến Ninh Kiều.
Với mạng lưới sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, đường thủy là tuyến di chuyển, vận tải chính ở nơi đây. Ngày nay, khi giao thông đường bộ được phát triển và chiếm ưu thế, chợ nổi Cái Răng đã chuyển từ hình thức chợ đầu mối sang chợ bán lẻ để phục vụ được nhiều đối tượng hơn, đặc biệt là khách du lịch.
Tại buổi họp báo ở khách sạn Victoria Cần Thơ giữa tháng 10 mới đây, ông Nguyễn Minh Tuấn - Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch TP. Cần Thơ cho biết: "Hiện nay các chợ nổi ở đồng bằng Sông Cửu Long không còn nhiều. Chợ nổi Cái Răng mang một nét riêng, độc đáo, được nhiều tạp chí lớn trên thế giới bình chọn. Hầu hết, hơn 60% khách du lịch khi đến Cần Thơ đều ghé chợ nổi Cái Răng, đó là một dấu hiệu đáng mừng. Chúng tôi cũng đã mời gọi được các nhà đầu tư, phát triển và xây dựng đề án để bảo tồn chợ nổi Cái Răng trong thời gian tới. Theo đó, sẽ có thêm những khu mua sắm bên cạnh chợ nổi để người dân và du khách thoải mái tiêu tiền".
Khác với nhiều khu chợ trên đất liền, chợ nổi Cái Răng bắt đầu tụ họp rất sớm từ khoảng 4h sáng. Lúc này, những ánh đèn theo ghe lớn nhỏ, xuồng xuôi ngược chở hàng lấp loáng theo những kênh rạch quây quần tại chợ nổi. Với du khách, thời gian hợp lí để đến chợ nổi Cái Răng tầm khoảng 6h và có thể ăn sáng ngay trên ghe thuyền. Đến đây lúc này, bạn không những được hòa mình vào không khí sôi nổi, tấp nập kẻ mua người bán mà còn được chiêm ngưỡng bức tranh chợ nổi ấn tượng khi bình minh ló rạng.
Để đến được chợ nổi Cái Răng, du khách phải tập trung tại bến Ninh Kiều để xuất phát, sau 30 phút di chuyển bằng thuyền là đến chợ nổi. Sau đó, thuê thuyền với mức giá từ 200.000 - 350.000 đồng để tham quan, ghé một vài điểm ăn uống, check-in.
Chợ nổi Cái Răng xưa nay được biết đến là địa điểm người dân miền Tây mua bán hàng ngày, chủ yếu chuyên bán trái cây, rau củ với số lượng lớn. Bên cạnh đó, các ghe, xuồng bán thức ăn sáng, đồ uống, vật dụng thường ngày, quà lưu niệm… xuất hiện nhiều trên sông để đáp ứng nhu cầu của người dân và du khách. Du khách cũng có thể ngồi trên ghe thưởng thức trái cây tươi khi người dân trực tiếp lái xuồng máy, áp sát thuyền chở khách để chào mời.
Ăn một bát hủ tiếu nóng hổi cùng ly cà phê ngồi trên thuyền lênh đênh ngắm khung cảnh nhộn nhịp của chợ nổi Cái Răng chắc chắn sẽ là trải nghiệm đáng nhớ dành cho mọi du khách khi đến đây.
Cô Phạm Thị Ngọc, mưu sinh trên chợ nổi đã 25 năm với ghe thuyền bán bánh canh, bún riêu, bún mắm, hủ tiếu cho biết, nếu như trước đây, khách chủ yếu là thương hồ, thì ngày nay phần lớn là khách du lịch. Một phần ăn sáng đầy đủ thường có giá 40.000 - 50.000 đồng.
Thời điểm để đi chợ nổi đều có nét đẹp, cái hay riêng theo từng mùa. Nếu bạn thích thưởng thức các loại trái cây nên đi vào tháng 6 đến tháng 8. Lúc này, các ghe thuyền chở đầy trái cây như chôm chôm, sầu riêng, măng cụt, bòn bon, bưởi da xanh… Mùa nước nổi từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch là thời điểm lý tưởng để thưởng thức các món đặc sản làm từ cá linh, cua đồng, bông súng, bông điên điển…
So với trước đây, hiện nay, lượng ghe thuyền buôn bán nhiều mặt hàng đặc trưng của vùng sông nước miền Tây không còn nhiều. Tại khu chợ chủ yếu là các ghe, thuyền chở khách và buôn bán nhỏ, lẻ trái cây, đồ ăn phục vụ du khách. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng chợ nổi Cái Răng vắng bóng những ghe thuyền của thương hồ.
Người dân nơi đây cho biết, ngày nay giao thông đường bộ đã phát triển, nhà vườn bán trái cây, nông sản có thương lái đưa xe đến tận nơi nên không dùng ghe chở trên sông. Cùng với đó là sự phát triển của các siêu thị hiện đại và tiện lợi, người dân cũng dần thay đổi cách mua sắm so với trước đây. Khách du lịch là điểm mấu chốt tăng doanh thu cho những người bán rong, bán lẻ, hay mang tới công việc chở ghe thu nhập khá tốt cho một số bà con nơi đây.
Sức hút của chợ nổi Cái Răng đối với du khách thập phương chính là giữ gìn, phát huy được nét đặc trưng vùng sông nước. Ngoài ra sự chân thành, giản dị và hiếu khách hiếm có của những con người miền Tây cũng là điểm cộng khiến nhiều du khách muốn quay trở lại.
Không chỉ mang nét đẹp văn hóa vùng sông nước, ngày nay chợ nổi như một điểm du lịch hấp dẫn mà du khách, đặc biệt là du khách nước ngoài rất thích khám phá và trải nghiệm.
Chính những giá trị đặc sắc về văn hóa và kinh tế của chợ nổi Cái Răng, Tạp chí du lịch Rough Guide (Anh) đã bình chọn Chợ nổi Cái Răng là một trong 10 khu chợ ấn tượng nhất thế giới, mô tả là điểm đặc biệt lạ mắt với các thuyền bán hàng "rực rỡ sắc màu nhiệt đới". Trang web youramazingplaces cũng đưa ra danh sách 6 chợ nổi đẹp nhất châu Á, trong đó có đề cập đến chợ nổi của khu vực đồng bằng sông Cửu Long, mà chợ nổi Cái Răng là một điển hình.