Quán bar phát nhạc theo phong cách Nhật Bản có thể là xu hướng mới và nổi bật nhất trong văn hóa bar ở Mỹ hiện nay, nhưng hệ thống âm thanh cao cấp và thẩm mỹ tinh tế của chúng lại bắt nguồn từ một mô hình khiêm tốn hơn nhiều: Jazz kissa Nhật Bản, kiểu bar không cầu kỳ, phô trương, phục vụ đồ uống giá rẻ và một "kho tàng" âm nhạc trên đĩa cứng được chủ quán lựa chọn và phát cho khách thưởng thức. Hãy tưởng tượng mô hình này giống như một quán pub lâu đời được yêu mến trong khu phố, với bộ sưu tập khổng lồ những đĩa than và CD nhạc Jazz.
Bộ sưu tập nhạc Jazz trên đĩa than
Mặc dù Jazz kissa có thể là khởi nguồn của xu hướng nói trên, nhưng mô hình này đang dần biến mất ở chính quê nhà Nhật Bản do lượng khách hàng ngày càng già đi, chi phí kinh doanh tăng cao, sự thay đổi trong thị hiếu âm nhạc đại chúng và mối đe dọa ngày càng lớn từ quá trình đô thị hóa.
Nhằm tôn vinh không gian độc đáo và lịch sử lâu đời của Jazz kissa, tác giả James Catchpole và nhiếp ảnh gia Philip Arneill đã cùng hợp tác sản xuất Tokyo Jazz Joints, một bộ ảnh đầy cảm xúc về những quán Jazz kissa có tuổi đời hàng thập kỷ, nằm rải rác trong các khu phố giữa thủ đô Nhật Bản.
Browny, Fukuoka
Big Boy, Chiyoda-ku, Tokyo
"Jazz kissa" là cách viết ngắn của từ "kissaten" – nghĩa là "quán trà" trong tiếng Nhật. Văn hoá Jazz kissa bắt đầu phổ biến ở Tokyo sau Thế chiến thứ hai và đạt đỉnh cao vào những năm 1960-1970. Những quán trà thời đó trở thành nơi để cộng đồng cùng nhau thưởng thức những bản nhạc chất lượng cao, khi việc mua đĩa nhạc còn quá đắt đỏ đối với nhiều người. Như hình ảnh được chụp lại bởi Arneill, những quán Jazz kissa này chất đầy đĩa nhạc cổ điển, những bức ảnh của các huyền thoại âm nhạc như Miles Davis và John Coltrane, cùng nhiều đồ lưu niệm khác.
"Ngập tràn tình yêu trong các quán Jazz ở Nhật: tình yêu dành cho âm nhạc; hệ thống âm thanh; bộ sưu tập đĩa nhạc; rượu; các buổi tụ tập; sở thích chung giữa khách hàng, chủ quán... và tình người." Arneill chia sẻ.
Billie’s Bar, Chiba
Sách ảnh Tokyo Jazz Joints gồm tuyển tập hình ảnh các quán bar và quán cà phê Jazz ở Nhật Bản, ghi lại vẻ đẹp đặc biệt của những không gian nhỏ ấm cúng này. Dự án này do nhiếp ảnh gia Philip Arneill đến từ Bắc Ireland và tác giả người Mỹ James Catchpole hợp tác thực hiện, cả hai đều đã có thời gian dài sinh sống tại Nhật Bản. Cuốn sách dày 168 trang, có bìa cứng và gồm 129 bức ảnh màu.
Dự án được khởi động vào năm 2015 bằng việc ghi lại các quán Jazz kissa ở Tokyo, sau đó dần mở rộng ra khắp Nhật Bản. Những không gian yên tĩnh nghe nhạc Jazz, nơi dường như thời gian ngừng trôi, được miêu tả trong cuốn sách, tách biệt khỏi sự náo nhiệt của các thành phố hiện đại. Những không gian ấy đang dần biến mất do thị hiếu âm nhạc thay đổi, khách hàng già đi và quá trình đô thị hóa. Cuốn sách ra đời nhằm lưu giữ nét đặc trưng của những nơi này trước khi chúng biến mất vĩnh viễn.
Hệ thống âm thanh đầy hoài niệm ở Jazz kissas
Tokyo Jazz Joints được chụp trong suốt tám năm, tiếp nối từ một podcast và tạp chí cùng tên. Trong một tập podcast có tựa đề An Irishman and an American Walk into A Jazz Joint (Một người Ireland và một người Mỹ bước vào quán Jazz), Arneill mô tả những bức ảnh về không gian này là "những tác phẩm tưởng niệm đậm chất cá nhân và đầy đam mê dành cho một dòng nhạc đã ăn sâu vào văn hóa âm nhạc hiện đại của Nhật Bản."
"Dự án ghi lại tinh hoa của những viên ngọc ẩn mình này, từ những cầu thang hẹp đến khó tin, tới những không gian chật chội nhuốm màu khói thuốc qua năm tháng – tất cả đều được trang trí bằng những kỷ vật và bộ sưu tập đĩa than."
Danh sách đĩa nhạc ở Coltrane Coltrane, Tosu
Trong lần phát hành đầu tiên, phiên bản giới hạn của cuốn sách đã nhanh chóng được bán hết vào đầu năm nay. Dù vậy, bạn vẫn có thể mua phiên bản tái bản lần thứ hai của Tokyo Jazz Joints với giá 85 USD trên Amazon. Truy cập trang web Tokyo Jazz Joints để biết thêm thông tin về dự án này.
