Biểu tượng văn hoá 124 tuổi
Kể từ khi ra mắt, “The Wizard of Oz” đã duy trì vị trí độc tôn trong nền văn hóa đại chúng, truyền cảm hứng cho hàng loạt bộ phim, chương trình truyền hình và vở kịch. Mỗi bản chuyển thể đều mang đến một cách nhìn mới mẻ về xứ Oz.
Cuốn sách “Wicked: The Life and Times of the Wicked Witch of the West”, xuất bản năm 1995, là phần tiếp nối câu chuyện “The Wizard of Oz” năm 1939 sau khi Phù thủy độc ác phương Tây qua đời. Wicked của Gregory Maguire làm sống lại di sản của Oz theo một cách hoàn toàn mới khi tiếp cận câu chuyện về những nhân vật trong vũ trụ Oz từ một lăng kính chưa từng được kế. Cuốn sách đem tới góc nhìn khác về nhân vật Elphaba đồng thời đi sâu khám phá quá khứ bi kịch của phù thủy da xanh, đan xem những suy ngẫm sâu sắc về bản chất của thiện và ác.
Wicked, tiền truyện của The Wizard of Oz, được chuyển thể từ tiểu thuyết của Gregory Maguire và vở nhạc kịch Broadway nổi tiếng cùng tên
Với sự thành công vang dội của cuốn sách, “Wicked” được chuyển thể thành vở nhạc kịch sân khấu vào năm 2003, ngay lập tức trở thành một hiện tượng. “Wicked” viết tiếp diễn biến gần cuối bộ phim kinh điển năm 1939, khi Phù thủy độc ác bị Dorothy hắt nước và rồi tan chảy. Mở đầu bộ phim là hình ảnh chiếc mũ quen thuộc của Elphaba yên lặng trên vũng nước, vút bay qua cửa sổ mở, qua những cánh đồng hoa anh túc, thác nước và con đường Gạch Vàng – tất cả dẫn lối đến Thành phố Ngọc Lục Bảo xa xôi. Glinda, trong vai trò Phù thủy tốt, đến thăm ngôi làng Munchkin để chia sẻ tin vui: Phù thủy phương Tây đã chết.
Với kinh phí ước tính khoảng 200 triệu USD, Wicked nhận được 92% đánh giá từ giới chuyên môn và 99% từ khán giả ngay trong ngày chiếu đầu tiên trên thị trường quốc tế
Người dân Munchkin hò reo, nhảy múa, họ tò mò và hỏi cô về mối quan hệ giữa cô lẫn Phù thủy độc ác. Từ đây, những câu chuyện chưa kể và những bí mật dần được hé mở. Wicked quay về quá khứ, khi Galinda vẫn còn là một cô gái ngây thơ và chưa trở thành Glinda mà chúng ta biết, bắt đầu hành trình khám phá câu chuyện phía sau những nhân vật mang tính biểu tượng của xứ Oz huyền thoại.
Cốt truyện phim xoay quanh mối quan hệ phức tạp và đầy cảm xúc giữa hai phù thủy Elphaba Thropp (Wicked Witch of the West) và Glinda (Good Witch of the South)
Nhiều lớp ý nghĩa được gửi gắm trong từng thước phim
“Wicked “khéo léo phơi bày những mâu thuẫn trong bối cảnh chính trị xã hội hiện thực. Các vấn đề toàn cầu như trục xuất hàng loạt và các quyền cơ bản khác của con người được lồng ghép đầy tinh tế. Chẳng hạn, như câu chuyện về Giáo sư Dillamond (do Peter Dinklage lồng tiếng) – một chú dê Elphaba kính trọng, đại diện cho nhóm người thiểu số trong xã hội bị tước đoạt quyền lợi.
Trong phim nhạc kịch mụ phù thủy độc ác của “The Wizard of Oz” được tái hiện thành một nhân vật phức tạp với lý tưởng và câu chuyện riêng
Hình ảnh ẩn dụ của các loài vật biết nói gợi lên cách đối xử với người Do Thái dưới thời Đức Quốc Xã, đồng thời phản ánh hiện thực về tình trạng trục xuất người nhập cư ở phương Tây. Theo đó, Phù Thủy Vĩ Đại (do Jeff Goldblum thủ vai) – đại diện cho tầng lớp cầm quyền độc đoán, tự cho mình có quyền tước đoạt tự do và quyền của các loài vật Xứ Oz – làm nổi bật vấn đề lạm dụng quyền lực và áp bức trong đời sống. Cũng từ đây, bộ phim đặt ra thách thức về việc động vật tiến hoá và có năng lực như con người nhưng phải chịu đựng sự phân biệt đối xử.
Việc lựa chọn Cynthia Erivo, một nữ diễn viên da màu, vào vai Phù Thủy Xấu Xa của miền Tây càng nhấn mạnh những ẩn dụ về sự áp bức với nhóm yếu thế. Làn da xanh của Elphaba trở thành biểu tượng mạnh mẽ của sự khác biệt và định kiến xã hội. Đặc biệt khi hiệu trưởng Morrible tuyên bố với người dân Oz về Elphaba: "Làn da xanh của cô là biểu hiện bên ngoài cho bản chất xấu xa của cô!". Điều này phản ánh cách thức xã hội thường dùng để kỳ thị và phân biệt.
Dù phải đối mặt với định kiến, cô không mang lòng thù hận mà luôn thể hiện tình yêu thương
Hay cũng là một câu chuyện tình bạn nhẹ nhàng mà đầy sâu lắng về sự vượt qua khác biệt. Lấy bối cảnh từ lâu trước khi cô bé Dorothy đến xứ Oz, Wicked (2024) xoay quanh cuộc gặp gỡ kỳ diệu giữa Elphaba và Glinda tại Đại học Shiz. Trong “Wicked”, Maguire đã tạo nên một Elphaba phức tạp và sâu sắc hơn. Elphaba với làn da xanh, mạnh mẽ và kiên định, là hình mẫu của một đứa trẻ “lớn sớm”. Chính vì màu da khác biệt của mình, cô trở thành mục tiêu của sự chế giễu và ghẻ lạnh từ cha lẫn mọi người xung quanh.
Khi gặp Glinda (Ariana Grande), một cô gái xinh đẹp và ngây thơ, cả hai từ những thế giới khác biệt dần trở thành bạn thân trong suốt thời gian học tại trường pháp thuật, cùng đối mặt với những thử thách lớn
Dù có sự khác biệt lớn trong xuất thân và tính cách, Elphaba và Galinda bất đắc dĩ trở thành bạn cùng phòng, trải qua những năm tháng đại học đầy thú vị bên cạnh những người bạn như Boq (Ethan Slater) – một chàng Munchkin si mê Glinda và Fiyero (Jonathan Bailey), chàng hoàng tử ham vui và đôi phần ngạo mạn.
Trong Wicked, cái ác không phải lúc nào cũng đơn giản và rõ ràng, mà đôi khi xuất phát từ những tổn thương, sự hiểu lầm hoặc những quyết định khó khăn trong cuộc sống
Mối liên kết giữa Erivo và Grande là yếu tố chính tạo nên chiều sâu cảm xúc cho bộ phim. Erivo đã mang đến một Elphaba hoàn toàn mới, dịu dàng hơn và đầy khát khao hòa nhập vào xã hội. Cô dùng đôi mắt của mình để truyền tải một cách tinh tế nỗi buồn, cô đơn của Elphaba và cả niềm hy vọng cùng quyết tâm vững vàng. Chịu đựng đủ mọi đàm tiếu, Elphaba vẫn giữ trong mình niềm tin và hy vọng về một tương lai tươi sáng hơn, nơi xứ Oz nhìn thấy được sự tốt đẹp trong cô.
Phim khuyến khích chúng ta nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, bởi thiện và ác không phải lúc nào cũng phân định rạch ròi
Tuy nhiên, trong bản chuyển thể dài 2 giờ 41 phút, rất ít nội dung được thêm vào để lý giải cho việc biến tác phẩm này thành hai phần. Bộ phim trung thành với tài liệu gốc khi không có bài hát mới nào đi kèm với các bài hát gốc của nhà soạn nhạc Stephen Schwartz. “Wicked kết thúc bằng thanh âm tuyệt diệu của bản nhạc kinh điển "Defying Gravity”. Tựu chung lại, “Wicked” là bộ phim điện ảnh với nhiều thước phim ấn tượng, âm nhạc lôi cuốn cùng phong cách kể chuyện khéo léo, đặc biệt phù hợp với dịp lễ hội năm nay. Bộ phim không chỉ là bản cải biên từ tiểu thuyết, sân khấu lên màn ảnh mà còn thể hiện những thông điệp ẩn dụ một cách trọn vẹn thông qua những nối ghép ấn tượng.
