Antalya, khẽ chạm vào La Mã cổ đại

Phố cổ Kaleiçi

Nằm bên bờ Địa Trung Hải, phố cổ Kaleiçi là một trong những điểm du khách không thể bỏ qua khi tới thành phố Antalya. Cổ kính, bình yên và đầy màu sắc, Kaleiçi đẹp như tranh vẽ, cho bạn thấy một vẻ đẹp hoàn toàn khác so với cuộc sống hiện đại.

Khi nhấm nháp cà phê hay một ly trà táo trong quán nhỏ ở phố cổ Antalya, bạn khó có thể tin rằng nơi đây là một phần của một thành phố náo nhiệt với hơn 2,2 triệu dân và là điểm đến yêu thích của hàng triệu du khách trong những tháng mùa hè. Khi thả bước trên những con đường rải sỏi nhỏ hẹp chạy lắt léo như mê cung của Kaleiçi, ngắm nhìn những ngôi nhà cổ đã được phục chế, những khách sạn cổ điển còn giữ nguyên kết cấu tường đá hay những quán cà phê yên tĩnh, hẳn bạn cũng khó có thể tin rằng Kaleiçi đã tồn tại từ hơn 2.000 năm trước, trong thời kỳ Hy Lạp cổ đại.

Không chỉ có những ngôi nhà, rất nhiều di sản của quá khứ vẫn được bảo tồn nguyên vẹn trong khu vực này khiến tôi có cảm giác thật tuyệt diệu, bước đi trong phố mà như thể đang bước đi trong một bảo tàng sống. Dẫn vào khu phố cổ là cổng vòm Hadrian - khải hoàn môn mang vẻ đẹp tao nhã với dãy cột thanh lịch, ba mái vòm và khung bằng đá cẩm thạch do hoàng đế Hadrian xây dựng vào năm 130. Xa hơn một chút, bạn sẽ tìm thấy tàn tích của Kesik Minare Cami, một ngôi đền La Mã cũ được xây dựng vào thế kỷ thứ 2, sau đó trở thành một nhà thờ Byzantine và tới thế kỷ 13 trở thành nhà thờ Hồi giáo. Tháp đồng hồ Saat Kulesi được xây dựng dưới triều đại Ottoman Sultan Abdül Hamid II vẫn nằm ngay quảng trường chính của thành phố. Gần đó là bức tượng vua Attalus II của Pergamon, người đã xây dựng thành phố này vào khoảng năm 150 TCN.

Một di sản khác của La Mã cổ đại chính là hải cảng kề sát khu phố cổ Kaleiçi. Rời bỏ những con đường hẹp, tôi đi qua một cầu thang 44 bậc đá được xây dựng bởi những người Venetia vào thế kỷ 15 để xuống cảng. Bến cảng này chính là điểm giao thương quan trọng của Antalya từ thế kỷ 2 TCN đến thế kỷ 20, khi một một cảng mới được xây dựng gần bãi biển Konyaaltı. Ngày nay, nơi này là một bến du thuyền nhỏ dành cho những gulets (thuyền) neo đậu để đón khách tham quan muốn dạo chơi trên biển và ngắm Kaleiçi từ một góc khác. Quanh bến cảng có nhiều quán nhỏ và những người bán vẹm xanh nướng cho du khách khiến nơi đây trở thành một điểm thư giãn tuyệt vời.

Sau tất cả, nếu bạn muốn dành một chút thời gian cho không gian mở, hãy đi về phía công viên Karaalioğlu ở rìa phía Tây nam của Kaleiçi hoặc điểm ngắm cảnh nằm giữa tháp Hıdırlık Kulesi và công viên Karaalioğlu để ngắm hoàng hôn, tận hưởng bữa tối lãng mạn hoặc tìm bóng mát trong công viên vào một ngày nóng.

Bảo tàng Khảo cổ học Antalya

Là một trong những bảo tàng lớn nhất và quan trọng nhất của Thổ Nhĩ Kỳ, Bảo tàng Antalya sở hữu 5.000 tác phẩm nghệ thuật được trưng bày trên diện tích 7.000 m² và lưu trữ gần 30.000 hiện vật khảo cổ không thể trưng bày. Những di vật này đã kể cho tôi nghe câu chuyện về lịch sử con người và tự nhiên của Thổ Nhĩ Kỳ trong nhiều thiên niên kỷ, rọi sáng cho những thắc mắc chưa có lời đáp của tôi với những bằng chứng chân thật có thể nhìn ngắm và ngưỡng mộ.

Tại đây, tôi đã có cơ hội quan sát hóa thạch và xương các loài thú sinh tồn từ thời tiền sử, những tác phẩm nghệ thuật nguyên thủy và công cụ có từ thời kỳ Đồ đồng, Đồ đá Mới và Đồ đồng Sớm, những tác phẩm chạm khảm thời kỳ Byzantine, những bộ sưu tập đồ dùng trong sinh hoạt hàng ngày thuộc các thời đại Mycenaean, thời đại Hy Lạp hay thời kỳ Hồi giáo, bộ sưu tập tiền xu từ thời Hy Lạp đến Ottoman…

Nhưng gây ấn tượng mạnh mẽ và sâu sắc nhất đối với tôi là các tác phẩm điêu khắc nhân vật thần thoại có niên đại từ thế kỷ thứ 2 và 3 sau Công nguyên (thời kỳ La Mã) được tìm thấy trong các cuộc khai quật gần đây ở Perge. Những tác phẩm này miêu tả rất nhiều nhân vật bước ra từ thần thoại như Minerva, Zeus, Artemis, Harpocrates, Aphrodite, Asclepius, Tyche, Meleager, Hecate, Hermes và Marsyas… với nghệ thuật điêu khắc vô cùng mỹ diệu và sống động, có thể so sánh với bàn tay của tạo hóa. Khi nhìn ngắm từng chi tiết trên các bức tượng, từ ánh mắt, đường nét đôi môi, sóng tóc hay nếp áo…, tôi có cảm giác như ngay lập tức, họ sẽ bước xuống từ kệ trưng bày, nói cười và bước đi như những vị thần thực sự.

Trong khi đó, những tác phẩm điêu khắc chân dung các vị hoàng đế huyền thoại từng cai trị vùng đất này như Hoàng đế Hadrian, Hoàng đế Septimus Severius và vợ, Alexander Đại đế… và nhiều nhân vật quan trọng khác có từ thời La Mã cho tôi cái nhìn rõ nét hơn và cảm nhận chân thực hơn về lịch sử. Và bộ sưu tập những quan tài được điêu khắc tuyệt đẹp với nội dung lấy từ những câu chuyện thần thoại như 12 chiến công của Hercules lại cho tôi hiểu hơn lối sống xa hoa và duy mỹ của giới quý tộc La Mã.

Thành cổ đổ nát Termessos

Khi nhận hành trình sơ khai cho chuyến đi này với điểm khám phá ở Antalya chỉ có duy nhất khu phố cổ Kaleiçi, suy nghĩ đầu tiên nảy ra trong tôi là phải lựa chọn thêm điểm tham quan. Termessos là một trong hai lựa chọn bổ sung của tôi. Quả thật, cũng chẳng biết vì sao tôi lại chọn Termessos vì hình ảnh trên mạng quá ít, thông tin còn ít hơn nhưng những gì hiếm hoi tôi tìm được lại cho tôi lòng tin chắc chắn là nơi này sẽ vô cùng hấp dẫn. May mắn là lòng tin rất thiếu cơ sở đó đã đúng. Đặc biệt hơn nữa, chúng tôi là đoàn người Việt đầu tiên đặt chân tôi tới phế tích cổ đại này bởi đường đi tới đây khá khó khăn.

Termessos là những tàn tích còn lại của một thành bang cổ không rõ niên đại. Thành được tộc người Pisidia xây dựng hoàn toàn bằng đá ở độ cao hơn 1.000 m so với mực nước biển, hiện nay thuộc địa phận của Vườn Quốc gia Gulluk Moutain Termessos, cách thành phố Antalya 30 km về phía Tây bắc. Được che giấu bởi rừng thông với vẻ ngoài yên bình và hoang sơ, điểm đến này có bầu không khí khác biệt, bí ẩn và đầy ấn tượng. Cho đến nay, vẫn chưa có nghiên cứu nào xác định được Termessos. Tại sao lại chọn vị trí hiểm trở như vậy để xây thành? Những người ở đây đã lặng lẽ biến mất hoàn toàn, vậy họ đã đi đâu hay một nguyên nhân khủng khiếp nào đó đã biến nơi đây trở thành một đống đổ nát? Động đất, núi lửa, chiến tranh hay dịch bệnh? Nền văn minh của họ phát triển như thế nào?... Không ai trả lời được những câu hỏi đó. Những gì được biết về lịch sử của Termessos bắt đầu chủ yếu vào thời điểm Alexander Đại đế bao vây thành phố vào năm 333 TCN. Vị hoàng đế vĩ đại này ví thành phố là tổ của đại bàng và đã phải chịu thất bại trong việc chinh phục nó. Arrian, một trong những nhà sử học cổ đại - đã nhắc tới sự kiện này và đánh giá cao tầm quan trọng chiến lược của Termessos. Ông lưu ý rằng: nhờ những rào cản tự nhiên không thể vượt qua xung quanh thành phố nên chỉ cần một đội quân nhỏ cũng có thể dễ dàng bảo vệ nó trước những cuộc tấn công.

Bằng vào những phế tích đá đồ sộ, bằng vào nhà hát trung tâm còn tồn tại khá nguyên vẹn được xây dựng theo kiến trúc nhà hát La Mã, những bức tường thành vững chãi, đền thờ, nghĩa địa hay bằng vào hệ thống dẫn nước vẫn được bảo tồn..., người ta chỉ dự đoán được đây là một thành bang từng có thời huy hoàng, rực rỡ. Nhưng bãi bể nương dâu, giờ đây thành đổ người vong. Trong sương, trong gió, trong mây của chiều hôm đó, tôi ngây người đứng với mưa lạnh, nhìn từng viên đá ở nhà hát mà trong đầu ngàn vạn câu hỏi, ngàn vạn cảm xúc. Nhưng để diễn tả tâm trạng tôi lúc đó thì chỉ có “WOW” là từ đúng nhất.

Thông tin thêm:

- Visa: Thổ Nhĩ Kỳ không nằm trong khối EU nên du khách cần xin visa Thổ Nhĩ Kỳ. Thời gian chờ cấp visa là 15 ngày nếu xin trực tiếp tại Đại sứ quán. Nếu bạn có visa châu Âu, Mỹ hoặc Ireland còn thời hạn, bạn có thể xin E-visa với thủ tục rất nhanh gọn, chỉ sau 2 tiếng là nhận được E-visa.

- Hành trình: Từ Hà Nội/TP.HCM, bạn phải đáp chuyến bay quốc tế tới Istanbul và một chuyến bay nội địa từ Istanbul đến Antalya. Bạn nên sử dụng dịch vụ của Turkish Airlines - hãng hàng không quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ để không phải bận rộn chuyển hành lý khi transit tại Istanbul. Hơn thế nữa, Turkish Airlines là hãng hàng không chất lượng cao và có giờ bay lý tưởng từ Việt Nam đi châu Âu, cất cánh vào buổi tối tại Việt Nam và hạ cánh vào buổi sáng tại Thổ Nhĩ Kỳ.

- Thời điểm: Antalya là thành phố biển nên mùa hè là thời gian lý tưởng đến bạn khám phá Antalya và đắm mình trong làn nước trong xanh của Địa Trung Hải.

- Lưu trú: Antalya có rất nhiều khách sạn thuộc nhiều loại hình khác nhau. Chỉ với hơn 100 USD trở lên, bạn sẽ dễ dàng tìm được một nơi trú chân tuyệt vời.

- Ẩm thực: Hải sản là một dấu ấn ẩm thực đặc trưng của Antalya. Ngoài ra, bạn có thể thử các món như cánh gà nướng, kebab, Paça soup và tráng miệng với kem.

- Phương tiện di chuyển: Phương tiện giao thông công cộng ở Antalya rất phổ biến. Bạn có thể đi lại trong thành phố bằng xe bus, tàu điện hoặc taxi. Bạn cũng có thể thuê xe ngựa để đi một vòng ngắm phố cổ Antalya.

- Thời tiết: Vào mùa hè, Antalya thường có bầu trời trong xanh, ánh nắng ấm áp, rất dễ chịu. Tuy nhiên, Antalya có độ ẩm thấp, đừng quên mang theo kem dưỡng ẩm và kem chống nắng.

- Tiền tệ: Thổ Nhĩ Kỳ dùng đồng lira, 1 lira có giá trị xấp xỉ 4.000 đồng.

AMAZING TOUR

Là chuỗi chương trình quảng bá điểm đến cho du khách Việt do tạp chí Travellive khởi xưởng. “Thổ Nhĩ Kỳ - Huyền thoại có thật” là hành trình Amazing Tour thứ 4 khám phá bốn thành phố huyền thoại của Thổ Nhĩ Kỳ, được tổ chức với sự tài trợ của Nokia và hãng hàng không Turkish Airlines.

Kin Coi