Nét chấm phá ẩm thực trên dòng Mekong

Bài: Các Trúc. Ảnh: nhiều nguồn

Ăn cơm trắng, uống rượu gạo ở Cần Thơ

Hiếm có nơi nào gạo ngon và thơm như ở Cần Thơ, đúng như câu ca “Cần Thơ gạo trắng nước trong”. Một chén cơm trắng rất đỗi bình thường, ấy vậy mà lưu đọng trong lòng biết bao khách lữ hành. Một người bạn ngoại quốc cứ tò mò hỏi tôi, tại sao người Việt lại hay chào nhau bằng câu hỏi “Ăn cơm chưa?”. Tôi trả lời, đó không hẳn là một câu hỏi, mà còn là lời chào, giống như người phương Tây thường hỏi thăm nhau “Bạn khỏe không?”. Nhất là về miền Tây, mỗi lần đến chơi nhà bạn ở Cần Thơ, chắc chắn mẹ bạn tôi sẽ lại mỉm cười hỏi “Con cơm chưa?”, còn tôi cũng sẽ chào bác “Bác ăn cơm chưa ạ?”. 

Gạo Cần Thơ ngon hơn bất kì khu vực nào trong cả nước, cho ra những hạt cơm ngọt lành, căng tròn và no đủ. Một bát cơm trắng nóng hôi hổi, tỏa hương trong veo, bên trên là vài lát thịt bò đi kèm với hoa thiên lý xào… khiến ai đi ngang cũng phải thòm thèm ngoái đầu nhìn. Sau bữa trưa, nhâm nhi ly rượu gạo, nằm võng đu đưa là cả thú vui tuyệt trần. 

Chỗ nào có gạo ngon, chỗ đó có rượu ngon. Cách thưởng rượu gạo miền Tây phóng khoáng, gần gũi như cốt cách người dân ở đây. Muốn có ly rượu gạo ngon, người ta phải chăm chút từng viên gạo, từng cục men, cẩn thận từng động tác. Gạo nấu chín, để nguội, rồi đem ủ lên men; men rượu được mài từ rễ cây thảo mộc, hay men từ quế, đinh hương, trần bì, nhãn lồng, trầu hương… tùy mỗi nhà. Rượu được nấu theo cách truyền thống: dùng rơm, trấu là rượu có hương vị tuyệt vời nhất. Nhưng cách này rất lâu, nên thường chỉ có người ta tự nấu vài bình, để khi có bạn đến chơi nhà, chủ nhà sẽ hào hứng lấy ra đãi. 

Xuống chợ Châu Đốc thăm “Vương quốc mắm”

Đi ăn ở vùng Thất Sơn huyền bí này, bạn sẽ thấy sự giao thoa văn hóa rất rõ ràng giữa người Việt, Hoa, Chăm, và Khmer. Trái thốt nốt đặc trưng của người Khmer, món tung lò mò (lạp xưởng bò) là đặc sản người Chăm, hủ tiếu cá đậm nét Trung Hoa, lẩu mắm rất Nam bộ… Đến Châu Đốc phải xì xụp tô bún mắm, hay “nhậu” lẩu mắm đầy ụ tôm, thịt, cá với hơn 20 loại rau lá với bạn bè. Không nơi nào khác trên Việt Nam có nền ẩm thực tràn đầy màu sắc và “mát rần trời” với các loại rau, gia vị và hoa trái tươi ngon như ở miền Tây. 

Không nơi nào khác trên Việt Nam có nền ẩm thực tràn đầy màu sắc và “mát rần trời” với các loại rau, gia vị và hoa trái tươi ngon như ở miền Tây.

Đến Châu Đốc thích nhất là dạo chợ mắm, nơi bạn có thể tìm thấy đủ mọi thể loại mắm trên đời: mắm Thái, mắm cá linh, cá lóc, cá sặc, cá trèn, cá chốt, cá cơm… Đây là sản vật của mùa nước nổi, thường từ khoảng tháng 9 đến tháng 11 hằng năm. Những con cá tươi roi rói đem ủ mắm với đường thốt nốt và gạo rang cho ra thứ hương vị vô cùng đặc trưng của con người nơi đây.

Nếu bạn có lên núi Sam ngắm hoàng hôn, đừng quên dừng lại giữa đường, mua vài chiếc bánh bò thốt nốt nóng hôi hổi, vàng ươm màu đường thốt nốt. Còn gì tuyệt vời hơn cái cảm giác đắm mình trong nắng chiều, ngồi giữa đỉnh núi lồng lộng gió, phóng tầm mắt ra từng thửa ruộng, nhâm nhi chiếc bánh bò thốt nốt ngọt ngào. Vị xôm xốp của bánh, ngọt béo của đường, của dừa, hòa lẫn mùi thơm thoảng đặc trưng của đường thốt nốt xông lên tận mũi, không lẫn vào đâu được. Đường thốt nốt được làm từ tự nhiên, chứa kali, magiê, vitamin và chất chống oxy hóa… không chỉ giúp bồi bổ, mà còn thanh lọc cơ thể hoàn toàn tự nhiên. Những ai thích ăn ngọt cứ tha hồ ăn mà chẳng sợ béo.

Về miền Tây, nơi “gạo trắng nước trong”, nơi của những ngọn núi linh thiêng, các thửa ruộng phì nhiêu phù sa, bạn sẽ trải nghiệm những hành trình thú vị vừa mang nét huyền bí của lịch sử, vừa độc đáo của sự giao thoa văn hóa. Và trên hết, bạn sẽ thấy mình đắm chìm với những món ẩm thực tươi mát và ngon miệng khi đi thuyền xuôi dòng Mekong.

Thế Thành