Dấu ấn hội hoạ Việt trong sân chơi ASEAN

UOB Painting of the Year Từ Singapore lan tỏa khắp khu vực

Cuộc thi lần lượt có mặt tại Indonesia, Malaysia, Thái Lan, và đến năm 2023, Việt Nam chính thức trở thành quốc gia thứ năm góp mặt trong hành trình nghệ thuật này. Tại mỗi quốc gia, cuộc thi không chỉ là nơi phát hiện những cái tên mới, mà còn là cầu nối để họa sĩ địa phương tiếp cận cộng đồng quốc tế, trao đổi quan điểm sáng tạo và cùng nhau kiến tạo không gian nghệ thuật đa chiều hơn.

6 tác phẩm thắng giải cùng 5 tác phẩm chung khảo cuộc thi “UOB Painting of the Year” năm 2024 được trưng bày vào ngày 7 - 19/5 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Với tuổi đời hơn 40 năm, UOB Painting of the Year là cuộc thi nghệ thuật lâu đời nhất tại Singapore và được giới chuyên môn đánh giá là một trong những giải thưởng danh giá bậc nhất khu vực. Từ năm 1982 đến nay, cuộc thi đã góp phần phát hiện hơn 1.000 nghệ sĩ tài năng, một con số đủ để hình dung sức lan tỏa của nó trong việc chắp cánh cho những hành trình sáng tạo còn đang trong giai đoạn hình thành.

Một nắp capo ô tô không còn là vật liệu của cơ khí, mà trở thành mặt phẳng để nghệ sĩ thổi hồn cảm xúc bằng những lớp sơn xịt mạnh mẽ. Một chiếc cà vạt - biểu tượng của sự chỉn chu nơi công sở – lại trở thành phương tiện để họa sĩ giãi bày cảm thức cá nhân thông qua từng nét sơn dầu tỉ mỉ. Những vết đục lỗ, vệt sáp dầu hay mảng màu thô ráp cũng không đơn thuần là kỹ thuật, mà là cách các nghệ sĩ định nghĩa lại thế giới quan của mình. Đó không chỉ là sự phá cách trong hình thức thể hiện, mà còn là minh chứng rõ rệt cho tinh thần tự do, sáng tạo không giới hạn trong cuộc thi UOB Painting of the Year - một trong những sân chơi nghệ thuật uy tín và lâu đời bậc nhất tại Đông Nam Á.

Bài liên quan

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam ra mắt 3D Tour

Ra mắt app tham quan Bảo tàng Mỹ thuật

"Tác phẩm được lấy cảm hứng từ những trang nhật ký, những dòng cảm xúc bị che giấu trong cuốn sổ tay. Lớp màu xanh che phủ đi chiếc phong bì ẩn dụ cho khúc mắc hay những điều thầm kín đang bị làm nhoè hay tô đè lên. Trên phong thư, dòng chữ 'From: Niệm 25 To: Niệm 24' như một lời gửi gắm tới bản thân của một năm trước, gợi lên sự hoài niệm về những khoảnh khắc đã qua. Các ký tự về chữ và số được thực hiện theo quy tắc riêng, là một tuyên ngôn của chính nghệ sĩ về việc muốn những tâm tư của mình được viết ra nhưng chưa chắc đã cần được thấu hiểu" - tác giả Nguyễn Đức Niệm chia sẻ.

Sân chơi cho tài năng Việt

Việt Nam mới chỉ chính thức tham gia từ năm 2023, nhưng chỉ trong hai năm, cuộc thi đã ghi dấu ấn sâu sắc trong cộng đồng nghệ thuật trong nước. Số lượng bài thi ngày càng gia tăng, không chỉ là minh chứng cho sức hút của giải thưởng, mà còn phản ánh khát khao được cống hiến và được nhìn nhận của hàng nghìn nghệ sĩ trẻ trên khắp dải đất hình chữ S.

Năm 2024, cuộc thi lần thứ hai tại Việt Nam đã vinh danh 6 nghệ sĩ xuất sắc ở hai hạng mục: “Nghệ sĩ Thành danh” và “Nghệ sĩ Triển vọng”. Trong đó, giải thưởng cao nhất - UOB Painting of the Year Việt Nam 202 được trao cho họa sĩ Nguyễn Việt Cường với tác phẩm “Dòng chảy”, một tác phẩm mang chiều sâu lịch sử - văn hóa và thể hiện phong cách thị giác mạnh mẽ. Cùng lúc đó, giải “Nghệ sĩ Triển vọng” thuộc về họa sĩ Phan Tú Trân với tác phẩm “Doraeco”, gây chú ý nhờ sự giao thoa độc đáo giữa chủ đề đương đại và phong cách thể hiện đầy mới lạ.

Cuộc thi thường niên UOB Painting of the Year là chương trình nghệ thuật hàng đầu của Ngân hàng UOB. Ra đời từ năm 1982 tại Singapore với mục tiêu ban đầu là phát hiện và tôn vinh các tài năng nghệ thuật nội địa. Nhưng hơn bốn thập kỷ qua, cuộc thi đã không ngừng mở rộng và lan tỏa, trở thành một trong những nền tảng nghệ thuật quy mô khu vực, góp phần định hình bức tranh mỹ thuật đương đại Đông Nam Á.

Nhưng đằng sau mỗi giải thưởng không chỉ là danh hiệu, mà còn là sự công nhận - một động lực to lớn để các nghệ sĩ trẻ vững tin theo đuổi con đường sáng tạo vốn nhiều thách thức và đơn độc. Như lời chia sẻ của một họa sĩ trẻ tham gia cuộc thi: “Đây là bước đệm quan trọng để tôi hiểu thêm về nghệ thuật trong khu vực ASEAN, cũng là cơ hội quý giá để được lắng nghe, học hỏi và khẳng định chính mình”.

Nhằm lan tỏa giá trị của cuộc thi, Ngân hàng UOB Việt Nam đã tổ chức triển lãm các tác phẩm thắng giải năm 2024 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (Hà Nội) - một không gian uy tín và trang trọng, kéo dài đến hết ngày 19/5. Đây là một phần trong chuỗi hoạt động khởi động UOB Painting of the Year 2025, đánh dấu năm thứ ba cuộc thi diễn ra tại Việt Nam.

Triển lãm trưng bày 6 tác phẩm thắng giải ở hai hạng mục cùng với 5 tác phẩm chung khảo, tạo nên một bức tranh tổng hòa của sáng tạo và chiều sâu tư duy. Người xem không chỉ choáng ngợp trước sự đa dạng về chất liệu - từ canvas, sơn dầu, sáp màu, vật thể tái chế đến kỹ thuật đục lỗ, in nổi mà còn bị dẫn dắt bởi những tầng nghĩa ẩn chứa trong mỗi tác phẩm.

Một điểm nhấn đặc biệt của triển lãm là sự kết hợp giữa ngôn ngữ tạo hình hiện đại với chất liệu văn hóa truyền thống. Từ câu chuyện về đô thị hóa, bản sắc cá nhân, cho đến hồi ức về làng quê, ký ức tập thể và vấn đề môi trường - các tác phẩm đã vượt khỏi tính trình diễn đơn thuần, mà trở thành lời đối thoại sống động giữa nghệ sĩ và cộng đồng. Không ít người xem đã dừng lại rất lâu trước mỗi tác phẩm, như thể cố gắng giải mã thông điệp được giấu trong từng mảng màu, đường nét và cả những khoảng lặng giữa các hình khối.

Nơi nghệ thuật gặp gỡ tương lai

Điều khiến UOB Painting of the Year trở nên đặc biệt không chỉ nằm ở giá trị giải thưởng hay quy mô tổ chức, mà ở việc cuộc thi đóng vai trò như một nền tảng kết nối đa chiều - giữa các nghệ sĩ với nhau, giữa nghệ thuật và công chúng, giữa truyền thống và đương đại, giữa cá nhân và cộng đồng. Không chỉ phát hiện tài năng mà còn nuôi dưỡng tư duy nghệ thuật tự do, khuyến khích thử nghiệm và vượt thoát khỏi những khuôn mẫu cũ. Quan trọng hơn, đây còn là dịp để các nghệ sĩ Đông Nam Á cùng nhìn lại, cùng soi chiếu bản sắc dân tộc của mình trong bức tranh toàn cảnh khu vực.

Người chiến thắng tại Việt Nam sẽ giành được giải thưởng trị giá 500 triệu đồng và có cơ hội tranh giải thưởng danh giá UOB Painting of the Year khu vực Đông Nam Á với giải thưởng tiền mặt trị giá 13.000 đô la Singapore (khoảng 260 triệu đồng). Ngoài ra, người này còn có cơ hội được lựa chọn tham gia vào một chương trình nghệ thuật đặc biệt.

Với Việt Nam, sự tham gia vào cuộc thi này không chỉ là dấu mốc quan trọng trong quá trình hội nhập nghệ thuật quốc tế, mà còn là dịp để khẳng định tiếng nói riêng của mỹ thuật Việt Nam - một tiếng nói đang ngày càng mạnh mẽ, bản sắc và đầy nội lực.

Đối với hàng nghìn nghệ sĩ trẻ, cuộc thi không chỉ là đích đến, mà là một chặng đường đáng giá trong hành trình khẳng định bản thân. Và đối với công chúng yêu nghệ thuật, đây là cơ hội quý báu để được tiếp cận, đối thoại và rung cảm với những suy tư sáng tạo đậm chất Đông Nam Á - nơi nghệ thuật không chỉ là cái đẹp, mà còn là thông điệp, là bản sắc, và là cầu nối giữa con người với thế giới xung quanh.

Bài và ảnh: Hoàng Anh