Một nét đẹp Hà Nội xưa
“Ngày Rằm đi chợ mua hoa
Phải chờ đến gánh Ngọc Hà mới mua”
Chơi hoa không chỉ như thú vui tao nhã mà còn là nét đẹp văn hóa của người Hà Thành. Họ yêu hoa, trân trọng hoa và coi hoa như một phần không thể thiếu trong cuộc sống.
Vào những ngày rằm, mùng một, lễ, tết, trên bàn thờ của mỗi gia đình Hà Nội xưa không thể thiếu những bông hoa tươi thắm và thơm ngát. Những bông hoa được bày trên đĩa, trên mẹt hay gói giản dị trong tấm lá chuối xanh mát.
Mỗi mùa hoa, người Hà Nội lại chọn những loại hoa đẹp cả hương và sắc để dâng lên tổ tiên. (FB: Hoa thơm phố cổ)
Mỗi mùa hoa, người Hà Nội lại chọn những loại hoa đẹp cả hương và sắc để dâng lên tổ tiên. Hoa theo mùa thường có 5-7 loại, được cắt ngắn lấy đầu bông, gói khẽ khàng trong chiếc lá dong bồ tát. Sau đó, người ta buộc cọng lạt hình chữ thập rồi lại xỏ một vòng nữa tết thành cái quai để xách. Cách gói hoa cúng tuy đơn giản nhưng thể hiện sự trân trọng và thành kính của con cháu đối với tổ tiên.
Trong cuốn sách “Thú ăn chơi của người Hà Nội”, nhà văn Băng Sơn đã viết: “Đĩa hoa cúng thường có nhiều loại hoa, những bông hoa rời đặt lên cái đĩa nhỏ, khô, sạch. Có thể là bông huệ trắng muốt thơm ngát, một bông ngọc lan thơm nồng, một nhánh hoàng lan mềm mại, hương phảng phất. Cũng có khi có nhánh hoa sói, một bông cúc bán khai, một đóa hoa thược dược, một nhánh cúc bách nhật khô cứng, đôi khi vào mùa ít hoa, còn thấy có cả một bông hoa mào gà nữa…”.
Gói hoa cúng không chỉ đơn giản là vật phẩm dâng lên tổ tiên mà còn biểu tượng cho lòng biết ơn và sự trân trọng của con cháu đối với thế hệ trước. (FB: Hoa thơm phố cổ)
Gói hoa cúng không chỉ đơn giản là vật phẩm dâng lên tổ tiên mà còn biểu tượng cho lòng biết ơn và sự trân trọng của con cháu đối với thế hệ trước. Đó là nét đẹp văn hóa truyền thống, thể hiện sự tinh tế và tao nhã trong đời sống tâm linh của người Hà Nội.
Từng bông hoa được lựa chọn tỉ mỉ kết hợp hài hòa với nhau tạo nên một bức tranh muôn màu. Hoa huệ trắng muốt tượng trưng cho sự thanh tịnh, hoa hồng nhung thắm thể hiện lòng thành kính, hoa sen thanh tao biểu tượng cho sự giác ngộ. Tất cả hòa quyện tạo nên một gói hoa cúng đẹp mắt mang theo những thông điệp ý nghĩa.
Dù cuộc sống hiện đại có nhiều đổi thay nhưng gói hoa cúng vẫn giữ nguyên vẹn giá trị và ý nghĩa. Nó là sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa của người Hà Nội.
Dù cuộc sống hiện đại có nhiều đổi thay nhưng gói hoa cúng vẫn giữ nguyên vẹn giá trị và ý nghĩa.
Gánh hàng hoa níu giữ ký ức ở mảnh đất Kinh Kỳ
Cuộc sống hiện đại nhộn nhịp tưởng chừng đã cuốn trôi đi những gói hoa, đĩa hoa truyền thống. Tuy vậy, giữa dòng chảy hối hả ấy, vẫn có những người miệt mài gìn giữ nét đẹp tao nhã của một thời đã qua.
Giữa những cửa hàng hoa rực rỡ sắc màu, gánh hàng hoa của bà Phan Thị Thu như một nốt trầm bình dị nơi góc phố Hàng Khoai. Sạp hàng của bà đơn sơ đến lạ thường, chỉ với vài chiếc rổ nhựa cùng những loại hoa quen thuộc của mùa xuân. Thế nhưng, ở cái nơi giản đơn ấy, người ta lại có thể tìm về cả một miền ký ức của Hà Nội xưa.
Giữa những cửa hàng hoa rực rỡ sắc màu, gánh hàng hoa của bà Phan Thị Thu như một nốt trầm bình dị nơi góc phố Hàng Khoai.
Bà Thu là người con sinh ra và lớn lên ở làng hoa Ngọc Hà. Nơi đây vốn nổi tiếng với nghề trồng hoa truyền thống và bà đã gắn bó với những bông hoa từ thuở ấu thơ. Cũng chính vì vậy, bà luôn trân trọng và gìn giữ những nét đẹp văn hóa truyền thống, trong đó có phong tục gói hoa cúng.
Thế nhưng, góc phố Hàng Khoai, nơi từng có gánh hàng hoa của bà Thu - một biểu tượng cho nét đẹp bình dị của Hà Nội xưa - giờ đây đã vắng bóng bà hơn một năm qua. Thay vào đó, người tiếp nối truyền thống ấy là con dâu út của bà - chị Phạm Thị Nhung (sinh năm 1975).
Sạp hàng đơn sơ đến lạ thường
Chị Nhung chia sẻ, bà Thu đã gắn bó với nghề hơn 70 năm. Suốt cuộc đời, bà rong ruổi khắp các con phố Hà Nội, mang hương sắc của hoa cỏ đến với mọi nhà. Gánh hoa của bà là một phần không thể thiếu trong đời sống của người dân Hà Nội, đặc biệt là vào những dịp lễ.
Giờ đây, tuy bà Thu không còn nữa nhưng gánh hoa của bà vẫn được duy trì bởi chị Nhung. Chị cho biết, chị sẽ tiếp tục gìn giữ truyền thống của mẹ chồng, mang những gói hoa cúng giản dị chứa đựng cả một bầu trời ký ức về Hà Nội xưa đến với mọi người.
Cuộc sống hiện đại nhộn nhịp tưởng chừng đã cuốn trôi đi những gói hoa, đĩa hoa truyền thống.
Ngày nay, những gói hoa, đĩa hoa, mẹt hoa được khoác lên mình diện mạo mới đẹp mắt và tinh tế. Không cầu kỳ, rực rỡ như những bó hoa hiện đại, gói hoa cúng chỉ sử dụng những loại hoa đơn giản, mộc mạc như hoa hồng, hoa huệ, hoa bưởi, hoa móng rồng... và gói chúng thành hình củ ấu - hình ảnh tượng trưng cho sự sung túc, đủ đầy.
Đĩa hoa không chỉ đơn điệu với những bông hoa xếp hàng mà được biến tấu thành tác phẩm nghệ thuật với nhiều tầng lớp, màu sắc và hình khối độc đáo. Mẹt hoa cũng được trau chuốt tỉ mỉ với các loại hoa được sắp xếp hài hòa tạo nên một bức tranh sinh động.
Sự đổi mới này không chỉ đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ ngày càng cao mà còn thể hiện sự sáng tạo và tâm huyết của người nghệ nhân.
Sự đổi mới này không chỉ đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ ngày càng cao mà còn thể hiện sự sáng tạo và tâm huyết của người nghệ nhân. Họ đã thổi hồn vào bông hoa, biến những vật bình dị trở thành tác phẩm nghệ thuật góp phần tô điểm thêm cho cuộc sống. Vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi về sự thanh tao, trang nhã nhưng thiết kế mới mẻ mang đến cảm giác lạ mà quen, quen mà lạ cho những người yêu hoa.
Dường như, mỗi gói hoa là cả một câu chuyện, một ký ức về Hà Nội xưa. Nhìn những gói hoa cúng giản dị, lòng tôi bỗng trào dâng những cảm xúc khó tả. Đó là niềm xúc động xen lẫn niềm tự hào về những giá trị văn hóa truyền thống. Đó là niềm biết ơn đối với những người như bà Thu và chị Nhung, những người đã miệt mài gìn giữ nét đẹp ấy cho thế hệ sau. Và có thể nói, gánh hàng hoa như một góc nhỏ bình yên giữa lòng phố thị ồn ào, nơi người ta có thể tìm về với những giá trị truyền thống tốt đẹp của một Hà Nội xưa cũ ngày nào.
Gánh hàng hoa như một góc nhỏ bình yên giữa lòng phố thị ồn ào, nơi người ta có thể tìm về với những giá trị truyền thống tốt đẹp của một Hà Nội xưa.
