Bài và ảnh: Thanh Trà
Phần 2: Đi tìm hiệp sĩ
Đã thấy hiệp sĩ tài ba xứ... Malta!
Malta là cửa ngõ vào ra của Địa Trung Hải nên đã từng kinh qua nhiều cuộc chinh chiến của các đế chế, rực rỡ nhất là từ thời các Hiệp sĩ cứu tế cho đến Thế chiến lần thứ hai. Đi Malta, quà lưu niệm nổi tiếng nhất cũng là tượng hiệp sĩ bằng kim loại. Du khách Việt chưa đến đây nhiều nhưng tôi chứng kiến nhiều du khách nữ người Hàn, người Nhật được thoả lòng mong ước: chọn những bức tượng hiệp sĩ cưỡi ngựa, hiệp sĩ cầm khiên, hiệp sĩ đấu kiếm mua về làm kỷ niệm. Ai chẳng ít nhiều tôn thờ bóng dáng một hiệp sĩ trong lòng!
Hiện Malta còn giữ được nguyên vẹn bệnh viện của hiệp sĩ cứu tế nằm gần cảng lịch sử St. Elmo quy mô lớn nhất châu Âu. Cảm giác ấm áp của phố nhỏ, ngõ nhỏ chợt biến mất, thay vào đó là hơi lạnh đường hầm đá thẳng tắp dài hun hút mở lối vào bệnh viện hiệp sĩ cứu tế. Cũng là một mái vòm đá tráng lệ, thời gian chưa làm phai màu mực những con số ghi giường bệnh, kế bên là rạp hát phục vụ chữa bệnh tinh thần cho bệnh nhân giờ tận dụng thành điểm cho thuê tổ chức sự kiện, có thể dựng sân khấu hoành tráng. Nhiều du khách trầm trồ ngắm khu trưng bày áo giáp hiệp sĩ thời Thánh John- người đóng vai trò quan trọng trong lịch sử tạo dựng Malata- chiếc nhẹ nhất cũng đã 45kg, còn nguyên vết tích lồi lõm vì chiến trận. Kỳ lạ thay kiến trúc bệnh viện đặc biệt này, đứng ngay giữa hầm sâu dưới lòng đất mà cảm giác vẫn như đang hít thở không khí trong lành mát mẻ.
Nhưng đến Malta, xứ sở của hiệp sĩ, không phải chỉ thấy tượng hiệp sĩ và những thước phim lịch sử về hiệp sĩ. Tôi cho rằng được thấy tinh thần hiệp sĩ ở Malta ngay giữa đời thường, của thời hiện tại mới chính là điều diệu kỳ nhất. Trước tiên là ý thức giữ gìn di sản, cổ vật của người dân Malta. Tôi được mời thăm một nhà cổ của dòng họ Depiro. Cách cửa nhỏ xíu mở ra, khách bước ngay vào không gian rộng, phòng nào cũng xếp dày cổ vật chính là những vật dụng gia đình qua nhiều thế hệ được giữ lại nghiêm cẩn, sắp xếp có hệ thống sáng lên dưới ánh đèn chùm lớn. Cây gia phả trình bày rất khoa học, nguyên vẹn hình ảnh từng thế hệ cho thấy rõ một dòng tộc quyền quý, sung túc. Chủ nhà quyết định biến ngôi nhà thành bảo tàng nho nhỏ nên ngay những tác phẩm tranh, quà lưu niệm... khách tham quan tặng cho cũng được bà chủ trưng bày thành bộ sưu tập ấn tượng.
Nếu như đi thủ đô các nước Ý, Pháp, Bỉ, Đức..., đặc biệt là ở Rome và Paris, hướng dẫn viên địa phương thế nào cũng nhắc nhở khách du lịch nên cẩn thận túi ví. Càng nơi nổi tiếng và đông khách nước ngoài càng dễ bị trộm đồ đạc. Nhưng Meli - cô hướng dẫn viên Malta - chẳng bao giờ phải nhớ điều này để dặn khách. Malta tạo ngay cảm giác an toàn tuyệt đối nên khách rất thoải mái tham quan, mua sắm. Cũng như vẻ sạch đẹp của đường phố và nụ cười thân thiện của người dân, Malta xây dựng duy nhất một nhà tù chủ yếu chỉ để phạt... tù nhân ngoại quốc. Số tù nhân là người bản địa đếm trên đầu ngón tay.
Bữa ăn truyền thống ở Gozo
Từ Valletta sang đảo Gozo chỉ mất 20 phút đi tàu. Nhịp sống ở Gozo còn chậm rãi hơn thủ đô. Nơi đây tự hào có di tích đền cổ Ggantija nằm tại Xaghra. Người cổ xưa dùng những tảng đá vĩ đại để xây dựng ngôi đền này nên Ggantija được ví “ngôi nhà của người khổng lồ”- một trong những công trình kiến trúc có mặt tiền xuất hiện đầu tiên trên thế giới. Sự bền vững của đá cùng ý thức bảo tồn tốt khiến Ggantija truyền cho những người đến chiêm ngưỡng nó khát khao tìm hiểu lịch sử và muốn trở về với giá trị lâu bền của truyền thống.
Tôi nhớ nhất bữa trưa theo kiểu truyền thống của người Gozo ở một nhà hàng sát biển. Trong khi chờ món dọn lên, du khách mải mê ngắm nước biển trong vắt, có thể nhìn sâu đến 5m. Không phải là người hảo ẩm thực Âu nhưng 20 món truyền thống ở Gozo dọn ra khiến tôi có cảm giác đầu bếp nhà hàng là người Việt! Ẩm thực ở Valletta cũng vậy, thịt nhồi bí xanh, cà tím áp chảo, cơm trộn áp chảo thơm giòn béo ngậy... rất giàu dinh dưỡng và hợp khẩu vị người Việt.
Tôi thích nhất món Mutso hấp (một dạng chùng chục biển) với lá cần tây xắt nhỏ, thơm vị chanh ăn cùng rượu vang đỏ hoặc bia. Ngon đến mềm lưỡi, xương cốt như giãn ra, người ấm bừng lên mặc cho gió đại dương u u lùa qua mái tóc. Chỉ vào món cá tươi trộn gia vị hấp mềm ngọt tuyệt vời, tôi hỏi Mely: “Sao bữa ăn truyền thống nhiều món đến vậy?”. “Chúng tôi coi trọng ẩm thực phải tốt cho sức khoẻ. Bạn biết đấy, dân đảo cần được cung cấp nhiều năng lượng nhưng không gây béo phì hay các bệnh tim mạch”. Quả đúng là từ Valletta đến Gozo, tôi ít thấy người địa phương béo phì, đàn ông hầu như không vác “bụng bia” như ở các nước Âu châu, Úc, Canada...
Gozo không có bãi tắm đẹp mịn cát trắng như Việt Nam nhưng nước trong, biển lặng nên khách du lịch nước ngoài yêu thích đến đây lặn biển. Đặc biệt ở vịnh Dwejra, thiên nhiên quá ưu ái với màu nước trong vắt, đã thế quá trình sóng biển bào mòn hàng triệu năm còn tạo nên một cổng vòm tên gọi Azure Window vô cùng lạ mắt. Azura Window gợi nhớ đến hình dáng tương tự của Cổng Tò Vò ở Lý Sơn do nham thạch núi lửa hình thành.
Hơn thế, Gozo còn tặng tôi món quà ấn tượng khác, Salt Pans - ruộng muối đá cổ xưa từ thời La Mã. Hiện nhiều gia đình ở Gozo vẫn sử dụng các ruộng muối do đá biển đẽo đục thành để sản xuất muối theo cách truyền thống. Diêm dân ở đây vào mùa từ tháng 5 đến tháng 9, họ cào muối trên các ô bàn cờ cứng và chắc, đóng muối vào từng lọ nhỏ để bán. Và cũng như mỏ muối ở Berchtesgaden (Áo) tôi từng ghé thăm, Salt Pans vừa hữu ích cho đời sống người dân thời hiện tại vừa trở thành điểm tham quan thú vị cho du khách.
Không đủ thời gian vào thăm bên trong hai nhà thờ nổi tiếng Cathedral và Basilica của Thánh George ở trung tâm Victoria (dựng từ thế kỷ 17), nhưng tôi không bỏ lỡ mùa lựu chín ở Gozo. Xe dừng lại bên vườn lựu của một bác nông dân có gương mặt chất phác, đôn hậu. Những quả lựu đỏ rực, quả xương rồng vàng sẫm và dầu ô liu trong vắt “cây nhà lá vườn” bày ngay trước hiên nhà mời gọi khách. Chỉ một Euro, bạn đã mua được một quả lựu to, hạt chín đỏ rực mọng chứa thứ nước giàu vitamin ngọt lịm.
Tạm biệt Gozo cũng là lúc những ngôi nhà lấp ló sau bụi xương rồng và hàng rào đá dần khuất sau tầm mắt. Chia tay Malta trong cảm giác tạm biệt một quốc gia châu Âu mà sao như phải rời khỏi những nếp nhà xưa, như nỗi buồn phải nghe tiếng vó ngựa hiệp sĩ nhỏ dần rồi tắt lặng. Nhưng giờ thì tôi đã biết Malta, xứ sở diệu kỳ ấy có thực để một ngày nào đó sẽ phải trở lại nơi này.
Thông tin thêm:
+ Hành trình: Từ TPHCM, bay với Emirates Airlines đến Dubai, sau đó nối chuyến đến Malta.
+ Cộng hòa Malta có ba đảo chính được gọi là «ba đảo chị em», trong đó Malta ở phía nam là đảo lớn nhất, thứ hai là Gozo ở phía bắc còn cô út Comino nằm ở giữa. Các hoạt động du lịch phần lớn diễn ra ở ba đảo này nhưng phổ biến hơn cả là ở đảo Malta và Gozo.
+ Những người yêu điện ảnh trên khắp thế giới đều biết trong bộ phim Troy, phim trường thành Troy được xây dựng tại Fort Ricasoli trên đảo Malta; và những cảnh quan trọng khác diễn ra tại Mellieha, một thị trấn nhỏ ở phía bắc của Malta, và trên đảo nhỏ Comino. Malta còn là phim trường của bộ phim Thủy thủ Popeye, nay vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.
+ Nằm trên đảo Malta, Valletta được Lonely Planet bình chọn vào top 10 thành phố du lịch sáng giá nhất thế giới trong năm 2015 và được chọn là thủ đô văn hóa của châu Âu vào năm 2018. Valletta cũng là một trong số ít thành phố được UNESCO công nhận di sản thế giới, nơi hội tụ trọn vẹn cả một không gian sinh tồn cổ, từ các công trình kiến trúc lâu đài, kinh thành cổ, nhà thờ, cung điện, nhà hát, khu vườn công cộng đến nhà ở, nơi làm việc, mua sắm… Đây là điểm khác biệt rõ nét nhất, độc đáo nhất của Valletta so với phần còn lại của các đô thị ở châu Âu.
+ Ẩm thực: Ở Malta có nhiều nhà hàng và quán cafe phục vụ nhiều loại rượu vang và món ăn ngon. Nhưng bạn một lần nên thử các món Al Fresco để tận hưởng hương vị Địa Trung Hải đặc trưng, đặc biệt là vào mùa hè. Khi đó, ngồi trong những nhà hàng nằm sát mặt nước vừa thưởng thức ẩm thực vừa ngoạn cảnh biển trời... là một trải nghiệm khó quên.
+ Trải nghiệm đêm phố cổ Valletta: Âm nhạc, các món ăn nhẹ, bia tươi hoặc cocktail trong không gian cổ kính lung linh ánh đèn đêm sẽ mang đến cho bạn cảm giác bị mê hoặc. Thích phong cách sôi động, bạn có thể ghé các nhà hàng, câu lạc bộ đêm nổi tiếng nằm ở khu Paceville & St Julian, Bugibba hoặc Qawra. Những người thích yên tĩnh, có thể vào những quán bar trên đường Republic...
+ Quà lưu niệm: Valletta được xây dựng nên từ những Hiệp sĩ Trung cổ, nên dấu ấn Hiệp sĩ thể hiện rõ nét ở đây, từ kiến trúc đến lối sống. Du lịch Malta, bạn đừng quên mua về làm quà tượng Hiệp sĩ Malta bằng kim loại - quà tặng đặc trưng của xứ này.
+ Tiền tệ: Cộng hòa Malta thuộc Liên minh châu Âu nên ở đây sử dụng đồng Euro. Bản tệ của Malta là đồng Lira Malta. Khách du lịch sử dụng phổ biến đồng Euro.
+ Malta chỉ cách đảo Sicily của Ý 93km về phía nam. Ở một số công ty du lịch, tour Malta thường kết nối đến Sicily và Dubai. Để có thêm thông tin chi tiết, có thể liên hệ: Saigontourist | 45 Lê Thánh Tôn, Q.1, TPHCM | Tel: 1900 1808 | Website: www.saigontourist.net
