Ngôi làng ma?
Làng Hallstatt, tọa lạc ở vùng Salzkammergut của Áo, vốn được các tín đồ du lịch yêu thích vì phong cảnh đẹp như cổ tích, với những ngôi nhà và những quán cà phê quyến rũ, bối cảnh thơ mộng và vị trí đắc địa trên mặt nước. Còn gì lãng mạn hơn khi lang thang trên những con đường của ngôi làng cổ tích này, uống cà phê giữa phong cảnh núi non và ngắm mặt trời lặn trên hồ?
Nhưng hiện nay, ngôi làng nhỏ bé này trở thành một "ngôi làng ma".
Bình thường thì vào thời điểm này trong năm, ngôi làng với gần 800 dân sẽ mở cửa cho gần 10.000 khách đến thăm hàng ngày. Khắp nơi ồn ào tiếng những chiếc xe khách và những cuộc trò chuyện bằng vô số ngôn ngữ, bầu trời liên tục chớp lóe ánh đèn flash từ những máy ảnh kỹ thuật số.
Tuy nhiên, vào ngày 16/3, lệnh phong tỏa được áp dụng trên khắp nước Áo đã thay đổi tất cả.
"Giống như sống trong ngôi làng ma," Sonja Katharina, cư dân Hallstatt nói. "Thế giới đã ngừng quay. Thật đáng sợ, yên ắng và tĩnh lặng. Không có xe hơi, không có xe bus và không có du khách. Chúng tôi thậm chí có thể nghe thấy tiếng thiên nga đang bơi."
Khi cú sốc ban đầu dọn đường cho những tháng mùa xuân ấm áp, Katharina đã tận hưởng những lợi ích của sự cô độc. Cô có thể lái xe qua các con phố mà không sợ đâm phải khách bộ hành và dành nhiều ngày để thoải mái đạp xe trên đường Seestraße, hay "Đường Hồ", con đường được chụp ảnh nhiều nhất của làng Hallstatt vốn thường tấp nập với khoảng 4.000 du khách mỗi ngày.
Sức hút của Hallstatt
"Điều tích cực là chúng tôi có thời gian nói chuyện với nhau - dĩ nhiên là giữ khoảng cách," Katharina cười nói. "Chúng tôi không cần phải vội vàng, và học cách suy nghĩ về những gì thực sự quan trọng trong cuộc sống."
Giống như Katharina, những người khác cũng đang tận hưởng sự thay đổi nhịp độ. "Sự sụt giảm du khách xảy ra ít nhiều theo cách hoàn toàn bất ngờ," Gerhard Hallstatt, nhạc sĩ địa phương, nói. "Đột nhiên, Hallstatt đã quay trở lại cội rễ của mình."
Một thập niên trước, ngôi làng này đón khoảng 100 du khách mỗi ngày. Giờ đây, nó đón hơn 1 triệu lượt khách qua đêm mỗi năm, trước khi đại dịch Covid-19 ập đến.
Trong những tháng mùa hè, nhiều du khách đến từ khắp châu Á, Mỹ và Anh; trong khi vào mùa thu và mùa đông, điều lôi cuốn khách du lịch từ các nước lân cận như Ba Lan, Hungary, Đức và CH Séc là những cung đường lội bộ, đường đạp xe đèo núi, đường leo núi vốn mở cửa tại những thời điểm trong suốt cả năm.
Tại sao làng Hallstatt thu hút du khách đến vậy?
Một số lý do rất dễ giải thích. Hallstatt và khu vực xung quanh hồi năm 1997 đã được tuyên dương với phong cảnh núi tuyết hùng vĩ và ngành khai mỏ muối có từ lâu đời. Mỏ muối ở đây - nằm trong số lâu đời nhất thế giới - đã đón 19.700 du khách từ tháng 1 đến ngày 15/3 năm nay, tất cả họ đều háo hức muốn tìm hiểu lịch sử của những đường hầm 7.000 năm tuổi hoặc ngắm khung cảnh hồ muối đẹp mê hồn.
Kể từ khi phong tỏa xảy ra, tất cả chỉ còn là con số không. Và trong khi dân địa phương có thể tìm lại về cội rễ của họ, lệnh phong tỏa cũng đem lại sự bất định.
"Hallstatt luôn là điểm nóng du lịch, do đó rất nhiều người đã mất việc hoặc bị giảm giờ làm," ông Kurt Reiger, CEO của mỏ muối Hallstatt, nói. "Không có cảm giác phố cổ trở lại như xưa bởi vì phố cổ của chúng tôi luôn chật kín du khách, điều mà chúng tôi yêu thích."
Những lý do khác làm nên sức hấp dẫn của Hallstatt còn bất ngờ hơn. Hồi năm 2006, các tập phim Hàn Quốc Spring Waltz (Điệu valse mùa xuân) nổi tiếng đã được quay tại Hallstatt, giúp giới thiệu ngôi làng với hàng triệu người ở châu Á.
Và khách du lịch Trung Quốc cũng đổ về đây, một phần nhờ vào công ty khai mỏ Trung Quốc Minmetals, vốn vào năm 2012 đã cho ra mắt một bản sao làng Hallstatt với kích thước thật ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Công trình này được cho là tiêu tốn hơn 6,5 tỷ nhân dân tệ và hoạt động như một dự án xây dựng bất động sản cao cấp dành cho người giàu, thay vì là "hòn ngọc nước Áo" vốn là danh xưng của ngôi làng phiên bản gốc.
Du khách cũng đổ xô đến Hallstatt nhờ vào phim hoạt hình cực kỳ được ưa chuộng, Frozen. Nhiều người tin rằng ngọn tháp và đỉnh núi băng giá của Hallstatt chính là nguồn cảm hứng cho vương quốc Arendelle trong phim. Giả thiết này chỉ có một vấn đề: nó không đúng.
"Khi nói đến Frozen, đó chỉ là tin đồn," ông Gregor Gritzky, CEO của hội đồng du lịch địa phương Dachstein Salzkammergut, nói. "Báo chí quốc tế đã hỏi chúng tôi về điều này, nhưng tất cả chỉ là tin đồn." Trên thực tế, nguồn cảm hứng thực sự đằng sau Frozen là ở một số địa điểm trên khắp Na Uy, từ Pháo đài Akershus ở thành phố Oslo đến khu phố buôn bán xưa Bryggen, Bergen.
"Nhớ du khách"
Tuy nhiên, một niềm tin có thể chính xác là danh tiếng ngôi làng là địa điểm đẹp nhất nước Áo có lẽ đã khiến Hallstatt thân thiện với Instagram. Tìm kiếm #Hallstatt trên Instagram đem lại kết quả hơn 600.000 tấm ảnh chụp của du khách được lấy khung hình hoàn hảo trong các tư thế tạo kiểu có đạo diễn.
"Du lịch có hai mặt cũng như hai mặt của đồng tiền. Đã có những thách thức với con số du khách, nhưng có khách du lịch là điều tốt cho địa phương," Gritzky nói. "Chúng tôi muốn mọi người làm nhiều hơn là chỉ chụp ảnh, không xuống xe và đến địa điểm tiếp theo."
Mặc dù mang lại lợi ích rõ ràng về tiền bạc, du lịch ở quy mô này cũng đưa đến các tác dụng phụ.
Một số người dân địa phương đã phàn nàn về việc khách du lịch xuất hiện không báo trước trong khu vườn của họ, và các thiết bị bay không người lái hoạt động vè vè là một vấn đề thường gây bức bối.
Vào tháng 1, các lãnh đạo du lịch ở Hallstatt đã có các bước đi giới hạn xe bus du lịch xuống còn 50 chiếc mỗi ngày.
Tuy nhiên, mặc dù những hạn chế du lịch mới đây do dịch Covid-19 đã mang lại cho người dân địa phương chút nghỉ ngơi mà họ đáng được có, nhiều người bắt đầu nhớ du khách.
"Thật là một cảm giác đẹp khi có một số làn đường trống cho "chính mình", nhưng người dân Hallstatt rất vui được chia sẻ vẻ đẹp của ngôi làng với bạn bè và du khách từ khắp nơi trên thế giới," Gerhard Hallstatt nói. "Dân làng - giống như tất cả những ai sống ở khu vực du lịch - có mối quan hệ yêu - ghét nhất định với du lịch, nhưng phần lớn người dân phụ thuộc vào nó."
Có tin tốt cho sự phục hồi của làng, vì du khách địa phương đang bắt đầu quay trở lại khi các biện pháp phong tỏa được nới lỏng trên khắp nước Áo.
Vào giữa tháng 5, Simon König và bạn đời của ông, vốn sống cách Hallstatt khoảng một giờ lái xe, đã tận dụng cơ hội vàng để "đến thăm nơi xinh đẹp này mà không gặp đông đảo du khách".
"Nó chưa bao giờ đẹp đến thế," König nhớ lại. "Khi chúng tôi đến, thực sự không có ai xung quanh ngoại trừ dân địa phương đang làm việc trong nhà của họ. Khoảng giữa trưa, có một số người từ các cộng đồng xung quanh đến với lý do cũng giống như của chúng tôi."
Ở Hallstatt, một số khách sạn vừa mới mở cửa trở lại, và những mỏ muối nổi tiếng cũng vậy. Vẫn còn nhiều thách thức sắp tới. "Tôi nghĩ sẽ mất thời gian để du lịch khôi phục trở lại, nhưng một trong những câu hỏi lớn nhất là ai có thể đến và trong khoảng khung thời gian nào?" Gritzky nói.
Nhưng có lẽ, Hallstatt đã không đánh mất điều khiến nó trở nên đặc biệt, ngay cả khi du khách quốc tế vẫn chưa thể đến đây được. Bởi vì Hallstatt là một trong số ít những điểm đến mà vẻ đẹp thực tế còn vượt quá mong đợi khi đến thăm trực tiếp."