Tên gọi “non nước Cao Bằng” xuất phát từ địa hình có nhiều sự khác biệt so với các tỉnh miền núi khi sở hữu cả thác nước, hệ thống sông, suối, thung lũng, đồng bằng nằm xen kẽ những ngọn núi đá vôi sừng sững trải rộng tầm mắt, tạo nên cảnh sắc vừa hùng vĩ vừa thanh bình. Thu về, phủ lên ruộng đồng một màu vàng dịu dàng, ấm áp, khiến những cánh đồng trở nên óng ả đặc biệt trong những khoảnh khắc bình minh và hoàng hôn.
Mùa vàng ở Cao Bằng bắt đầu từ tháng 9 và kéo dài đến khoảng tháng 11
Mùa vàng ở Cao Bằng xuất hiện ở nhiều nơi với những sắc độ, cảnh vật khác nhau. Bên cạnh những địa điểm nổi tiếng, một số nơi lại sở hữu khung cảnh thơ mộng cùng nếp sinh hoạt bình dị mang đậm bản sắc, trở thành “hidden gem” của non nước Cao Bằng.
Bản Giốc và thung lũng Phong Nậm
Điểm dừng chân đầu tiên của mùa vàng Cao Bằng chắc chắn là thác Bản Giốc, nằm ở xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, cách trung tâm thành phố khoảng 80 km. Thác Bản Giốc là niềm tự hào của non nước Cao Bằng khi được đánh giá là thác nước tự nhiên lớn nhất Đông Nam Á, lớn thứ tư thế giới so với các thác nằm trên biên giới quốc gia và lọt vào danh sách 10 thác nước kỳ vĩ nhất thế giới. Thác cao hơn 60m với phần cao nhất kéo dài khoảng 30m, được chia thành nhiều tầng đá vôi liên tiếp và mở rộng ra đến hàng trăm mét. Đây được xem xét là một di sản nằm trong khu vực Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO.
Bên cạnh thác Bản Giốc hùng vĩ là một cánh đồng lúa vàng ươm lọt thỏm giữa đồi núi cao ngất ngưởng. Hơi nước từ dòng thác bốc lên như sương mù lảng bảng phía xa khiến khung cảnh thêm phần hư ảo. Mặc dù mùa thu không phải thời điểm thác Bản Giốc đẹp và nhiều nước nhất, nhưng khi lúa chín vàng, nơi này trở thành cảnh tượng kỳ vĩ của Việt Bắc với vẻ đẹp hòa quyện giữa núi rừng và đồng lúa, giữa con người và thiên nhiên.
Khung cảnh thác Bản Giốc và ruộng lúa nhìn từ trên cao
Cách thác khoảng 25 km, xã Phong Nậm là nơi sinh sống của cộng đồng người Tày, Nùng. Những thửa ruộng, nương ngô, những nếp nhà bình yên giữa thung lũng được ấp ôm bởi dòng sông Quây Sơn hiền hòa và những dãy núi đá vôi xanh rì như bức tường chắn vững chãi. Lúa ở Phong Nậm thường bắt đầu ngả vàng từ đầu tháng 9 và chỉ kéo dài khoảng một tháng.
Thời điểm đẹp nhất để chụp ảnh là lúc nắng sớm mới lên, sương mờ giăng khắp lưng núi, những tia nắng đầu ngày rót xuống khiến cả thung lũng bừng sáng. Chiều về, bóng núi đổ dài, lúa ánh lên màu vàng đậm, gợi cảm giác trầm lắng, tĩnh tại. Thậm chí ngay cả khi lúa còn xanh, cảnh sắc nơi này cũng thơ mộng, trữ tình như một bức tranh với nét vẽ dịu dàng.
Sông Quây Sơn ôm lấy những thửa ruộng ở Phong Nậm
Những bản làng ẩn mình và ruộng bậc thang Xuân Trường
Nếu yêu thích sự mộc mạc và muốn tìm về không gian truyền thống, du khách có thể ghé đến xóm Dìa Trên (xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa). Bao quanh xóm là những thửa ruộng lúa vàng xen kẽ nương ngô nằm lọt trong thung lũng, tuy nhỏ nhưng gợi cảm giác yên ả của một vùng quê miền núi.
Đây là khu vực sinh sống của cộng đồng nhỏ người dân tộc Nùng, hoạt động kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó, từ xa xưa, người dân nơi đây đã sử dụng vỏ cây Mạy Sla để tạo thành những tấm giấy bản thủ công, trở thành nét đẹp văn hóa được Ban Quản lý Công viên địa chất Non nước Cao Bằng chú trọng gìn giữ và phát huy. Với bản sắc dân tộc đậm nét và không gian yên bình, xóm Dìa Trên là một trong những “hidden gem” của mùa vàng Cao Bằng.
Khung cảnh bình dị ở bản Dìa Trên, nơi có nghề truyền thống làm giấy bản
Không chỉ có những thung lũng lúa vàng, Cao Bằng còn có ruộng bậc thang - nét đặc trưng của sản xuất nông nghiệp miền núi. Đến với xã Xuân Trường, huyện Bảo Lạc, du khách được trải nghiệm con đường đèo nối liền các thôn, xóm, dẫn qua các thửa ruộng bậc thang từ chân đến lưng núi nằm giữa thung lũng.
Xuân Trường cũng là một trong những “hidden gem” của mùa vàng Cao Bằng khi không được nhiều người biết tới. Không có một tọa độ cụ thể hay viewpoint nào, du khách có thể thong dong dạo chơi trên đèo và ngắm nhìn ruộng bậc thang từ trên cao hoặc đi sâu vào các thôn, xóm để tìm kiếm những cảnh đẹp đang ẩn mình giữa thiên nhiên.
Ruộng bậc thang trải dài trên các triền núi ở xã Xuân Trường
Hoài Khao, Lũng Mười và làng Phia Thắp
Cao Bằng cũng có những thửa ruộng bậc thang “treo” trên sườn núi ở Hoài Khao và Lũng Mười (Nguyên Bình). Khi lúa chín, cả triền núi biến thành sóng vàng, nhà sàn người Dao Tiền ẩn hiện trong làn khói lam, trẻ em nô đùa, người dân cười nói rộn rã trên đồng. Khung cảnh vừa sinh động, vừa nên thơ, đặc biệt đẹp vào buổi chiều khi ánh nắng nhuộm ruộng và cả làng bằng sắc vàng đậm.
Làng Phia Thắp (huyện Quảng Hòa) là nơi gìn giữ nghề làm hương truyền thống. Vào mùa lúa chín, hình ảnh những bó hương phơi đều tăm tắp dưới nắng vàng cùng ruộng lúa rực rỡ phía xa tạo nên bức tranh văn hóa đặc biệt. Đây là nơi thích hợp để kết hợp trải nghiệm mùa vàng với tìm hiểu nghề truyền thống, trò chuyện cùng nghệ nhân, lưu giữ những bức ảnh đậm chất bản địa.
Làn khói lam chiều, những nếp nhà nằm bên đồng lúa chín vàng ở Hoài Khao
Bắc Sơn - sắc vàng xen kẽ giữa núi
Ngoài Cao Bằng, thung lũng Bắc Sơn (Lạng Sơn) cũng là một trong những điểm ngắm lúa chín đẹp nhất miền Bắc. Bắc Sơn có đặc trưng là người dân gieo cấy theo thời gian khác nhau, tạo ra những cánh đồng nhiều màu sắc: vàng chín, xanh mạ, nâu đất đan xen như tấm thảm khổng lồ. Thời điểm lý tưởng nhất để đến Bắc Sơn là cuối tháng 9 đến giữa tháng 10, khi phần lớn các thửa ruộng đã ngả vàng.
Để ngắm trọn vẹn thung lũng, leo núi Nà Lay là lựa chọn hàng đầu. Từ đỉnh núi, cả thung lũng hiện ra với cánh đồng trải dài, dòng sông uốn lượn, làng mạc nép mình dưới chân núi. Bình minh là khoảnh khắc đắt giá nhất: sương sớm tan dần, ánh nắng đầu ngày rót xuống khiến sắc vàng như bừng sáng, tạo nên bức tranh sống động khó quên.
Mùa lúa chín ở Cao Bằng kéo dài đến khoảng tháng 11. Sau khi lúa ngả vàng, người dân bắt đầu vụ gặt. Đây cũng là thời điểm đặc biệt khi cả thung lũng thoang thoảng mùi rơm mới, khói đốt đồng bay lảng bảng, ánh chiều nhuộm cả không gian màu vàng cam ấm áp. Đó không chỉ là mùa của cảnh đẹp, mà còn là mùa của âm thanh và hương vị: tiếng liềm gặt, tiếng cười nói, mùi rạ phơi, tất cả hòa thành bản giao hưởng của mùa thu miền núi.
Hành trình khám phá mùa vàng mang đến cơ hội cảm nhận khoảnh khắc non nước Cao Bằng thơ mộng nhất trong năm
Một chuyến đi mùa vàng ở Cao Bằng vì thế không chỉ là hành trình săn cảnh mà còn là cơ hội để chạm đến nhịp sống của người dân địa phương, để cảm nhận sự bình yên, chân chất và lưu giữ những khoảnh khắc rực rỡ trước khi màu vàng được thay thế bằng màu đất nâu của những thửa ruộng mới gặt.
