Nơi mở khoá vùng ký ức
Bước qua cánh cửa của CCCP Sài Gòn, người ta có cảm giác như vừa rời khỏi phố thị ồn ào để đi lạc vào một căn nhà nhỏ nào đó giữa nước Nga xa xôi. Ánh đèn vàng ấm rải lên mảng tường giấy phủ hoa nhạt, nơi treo những khung tranh, ảnh về thời Liên Xô không theo khuôn mẫu, mà theo ký ức của người sắp xếp chúng.
Ở mỗi góc bàn, một chiếc đèn chụp vải hắt thứ ánh sáng vàng ấm lên tấm khăn trải bàn cổ điển, bộ dao nĩa và cốc thủy tinh xếp ngay ngắn. Ánh sáng trượt trên mặt ghế gỗ sẫm màu, chạm vào bánh xe đứng im dưới chân ghế. Cả căn phòng vì thế mà có cảm giác thời gian đang lặng đi, chỉ còn hơi ấm, ánh sáng và một chút ký ức len lỏi giữa không gian.
Trên kệ, vài chai rượu, chiếc đĩa men lam và con búp bê Matryoshka nhỏ xíu được đặt cạnh nhau, như một mảnh hồi ức gom từ nhiều năm tháng. Cạnh đó, bụi lá phong đỏ trùm lấy một góc của tầng một, gọi về một mùa đông xưa cũ.
Cầu thang trải thảm đỏ dẫn lối lên tầng hai, nơi hai khu vực nối với nhau bằng một hành lang nhỏ như cây cầu bắc ngang thung lũng lá đỏ phía dưới. Ở đây, những chiếc bàn được kê sát hơn, hơi ấm lan ra trong khoảng cách giữa người với người, mang đến hình dung về một cộng đồng nhỏ, gần gũi và gắn kết như tinh thần của Liên Xô.
Không gian ấm cúng trên tầng hai nhà hàng
Bước lên tầng ba, không gian khẽ thu lại, ánh sáng vàng phủ khắp mặt tường và trôi chậm trên những tấm rèm caro đỏ, vàng. Không có cửa sổ, chỉ có hơi ấm gom lại giữa bốn bức tường, khiến căn phòng như thu mình trong nhịp thở - một chốn bí mật nơi người ta có thể kể cho nhau nghe những câu chuyện riêng tư.
Không gian tầng ba khép lại với những bức tường hoa và ánh đèn vàng ấm không lọt qua ô cửa sổ
Giữ ký ức về Liên Xô sống giữa Sài Gòn
Câu chuyện của CCCP bắt đầu từ 20 năm trước, khi nhà hàng đầu tiên được nữ đầu bếp người người Ukraina - cô Svetlana Nguyễn mở trên con phố Ngọc Khánh, Hà Nội vào 2005. Chung một mối liên kết sâu sắc với xứ sở Bạch Dương, gia đình anh Nguyễn Duy Thành cũng có nhiều năm gắn bó với nước Nga khi bố mẹ anh từng du học và làm việc ở Nga, bản thân anh cũng sống hơn 10 năm tại Moscow. Vì vậy mà sau khi quen vợ là chị Suzan, con gái cô Svetlana Nguyễn, hai anh chị quyết định mang tinh thần ấy vào phương Nam, mở nhà hàng để chia sẻ niềm tin rằng văn hoá Liên Xô vẫn có thể sống động giữa đời sống hiện đại.
Những vật dụng, đồ lưu niệm, tranh ảnh mang hơi thở Liên Xô
Anh kể, những ngày đầu mở quán cũng gặp nhiều khó khăn, nhiều người góp ý, thậm chí ngăn cản, vì chưa từng thấy mô hình nhà hàng Liên Xô xuất hiện ở Sài Gòn. Nhưng anh tin rằng, hương vị thật tự nó sẽ kể câu chuyện. Bảy năm trôi qua, nhà hàng vẫn đứng vững không chỉ nhờ món ăn ngon, mà còn bởi không khí đặc quánh cảm xúc, nơi người từng du học Nga tìm lại một phần ký ức, và người trẻ Việt tò mò khám phá một nền văn hoá xa xôi mà gần gũi lạ thường.
Mỗi góc quán đều được vợ chồng anh Thành tận tay sắp đặt, chăm chút, từ việc lựa hoạ tiết khăn trải bàn, đến cách thay đổi hình dáng khay giấy ăn trên từng bàn: bình trà, con nhím, con bướm… Đôi tay anh Thành từng trải qua những công việc giản đơn nhất: dọn dẹp, rửa chén, nấu ăn… trước khi đảm nhận phần truyền thông, kể lại câu chuyện của CCCP qua từng thước phim ngắn, từng hương vị, hay đơn giản là từng chi tiết mang dấu ấn nước Nga len lỏi trong không gian quán, để thực khách có thể cảm nhận trọn vẹn tinh thần nơi đây.
Trong quán có những vật dụng được mang từ Nga về như khăn trải bàn, đèn vải, những chiếc bình trà, đĩa... đặc trưng
“CCCP Sài Gòn không đơn thuần là nhà hàng, mà là nơi để người ta nhớ, người ta kể lại”, anh Thành nói, ánh mắt hướng về bức tường treo bức ảnh quảng trường Đỏ. “Mỗi người từng sống, từng học, từng mơ ở nước Nga đều có câu chuyện riêng và chúng tôi chỉ đơn giản là giữ cho câu chuyện ấy có chỗ trú ngụ giữa Sài Gòn”.
Hương vị Liên Xô tan trên bàn ăn
Trên bàn, mùi bơ tan nhẹ trên lát bánh mì đen, hòa cùng hương súp củ cải đỏ ấm nồng và hơi khói thịt nướng, quấn lấy những câu chuyện râm ran của thực khách. Vị chua nhẹ, hơi mặn của bánh mì đen mở đầu bữa ăn bằng một nhịp giản dị, hương thơm ngậy thoảng lên như một lời chào ấm áp trước khi đưa vị giác bước vào chiều sâu.
Những món ăn đặc trưng của Liên Xô được phục vụ tại nhà hàng
Bánh mì đen ăn cùng bơ Liên Xô
Salad khai vị
Salad rau củ giòn mát, trộn cùng mayonnaise, đưa vị giác sang một khoảng tươi mới, nhẹ nhàng và cân bằng. Hương súp Borsch (củ cải đỏ) lan khắp bàn, màu đỏ đặc trưng của củ cải, từng thìa Smetana (váng sữa) thủ công tan lẫn vào nước dùng, để lại vị thanh và béo, gợi nhớ những mùa đông trong căn bếp ấm với món súp đặc trưng của Liên Xô.
Khi vị ấm của súp còn lưu trên lưỡi, pelmeni xuất hiện, lớp vỏ dày trắng nõn, mềm mượt ôm trọn lấy nhân thịt. Xen giữa bàn ăn là miếng mỡ muối thái mỏng ăn kèm tỏi và mù tạt vàng do quán làm, vị béo và mặn giao thoa với sự sắc của tỏi, là hương vị của những cuộc trò chuyện giản dị bên ly vodka.
Mỡ muối thái lát ăn cùng tỏi và mù tạt vàng
Pelmeni - há cảo Nga
Súp Borsch (củ cải đỏ) ăn cùng Smetana (váng sữa) - món ăn truyền thống đặc trưng của Liên Xô
Hương thơm từ khay shashlik thoảng tới, những miếng thịt cừu và heo ướp gia vị nhập khẩu, nướng trên than củi, độ mềm, vị ngọt tự nhiên bung ra ở mỗi miếng cắt. Chebureki (một loại bánh rán) giòn rụm, phô mai kéo sợi, bỗng nhiên làm không gian vang vọng chút ồn ào của chợ đường phố Liên Xô xưa, những món đơn giản mà nồng ấm dấu ấn đời thường.
Khay Shashilik - biểu tượng cho những chuyến dã ngoại của Liên Xô gồm thịt cừu và heo nướng ăn cùng các loại củ quả muối
Khi bữa tiệc dần khép lại, những chiếc bánh ngọt xuất hiện như một nốt nhạc dịu cuối bản giao hưởng. Bánh Napoleon với lớp vỏ nghìn tầng giòn tan, xen giữa lớp kem vani ngọt nhẹ, được ví như “bánh đế vương” trong ẩm thực Nga. Hương socola từ chiếc bánh Praga phủ lớp ganache đen óng nối tiếp, lan ra trong khoang miệng vị rum và mứt mơ thoang thoảng, vừa sâu vừa ấm. Một bình trà đen pha chanh được rót ra, hương thơm thanh làm nền cho dư vị ngọt ngào ấy, khép lại bữa ăn trong cảm giác an yên như đang ngồi giữa gian bếp ấm của bà giữa mùa đông nước Nga.
Món bánh Napoleon ngàn lớn hiện đang được nhiều người "săn tìm"
“Chúng tôi cố gắng giữ nguyên công thức, từ cách nướng bánh, nấu súp cho tới cách pha nước sốt, vì ẩm thực Nga chỉ đúng khi bạn cảm thấy nó giản dị và ấm lòng”, anh Thành chia sẻ. Nguyên liệu đều được chọn kỹ, nhiều loại bột và gia vị phải nhập từ châu Âu, nhưng anh không làm theo hướng “fine dining”. Với anh, ẩm thực Nga không cần sang trọng, chỉ cần chân thật, như chính những con người đã tạo nên nó.
Khi ánh đèn trong quán dịu xuống, những giai điệu Nga bắt đầu ngân lên. Vào tối thứ ba hàng tuần, giọng hát của cô Oksana - người phụ nữ Nga mang trong mình tình yêu sâu đậm với âm nhạc cổ điển truyền thống - vang lên giữa không gian ấm cúng. Những bản nhạc quen thuộc của thời Liên Xô như chạm vào ký ức xa xôi, khiến thực khách có cảm giác như đang ngồi trong một quán nhỏ giữa Moscow. Đến tối thứ năm, âm thanh của guitar và saxophone lại hòa quyện, do hai nghệ sĩ người Nga biểu diễn trực tiếp. Giai điệu trầm bổng bay lượn giữa không gian, khẽ len qua mùi súp nóng và vị bánh ngọt, gợi lên một nỗi hoài niệm dịu dàng, như thể ai đó vừa mở lại một ký ức cũ.
Cô Oksana - ca sĩ hát nhạc truyền thống người Nga giao lưu cùng thực khách tại nhà hàng
Thực khách được phát cho các nhạc cụ để cùng hòa chung giai điệu, tạo nên một bản hòa tấu trong không gian gần gũi, ấm cúng
Giữa những cuộc trò chuyện đan xen vang lên từ khắp các góc của nhà hàng, mùi súp củ dền, mùi bánh nướng và cà phê hòa lẫn trong không khí, khiến người ta ngỡ như mình đang ở đâu đó giữa mùa đông Moscow. Nhưng thay vì cái lạnh tê người, nơi này lại tỏa hơi ấm đến từ gỗ, ánh sáng, cảm giác gần gũi thân thuộc được tạo nên từ chính sự tỉ mỉ mà chủ quán chăm chút, gửi gắm vào từng chi tiết. Nhà hàng không cố tái hiện một nước Nga “trưng bày”, mà là nước Nga của ký ức - nơi mọi thứ đều được giữ lại bằng tay và những kỷ niệm đã tồn tại hàng chục năm.
