Rượu Champagne được chế biến từ tối đa ba giống nho, và hàng trăm năm qua, những chai Champage với cùng một công thức ra đời từ cùng một nơi, mà vị ngon, sự quyến rũ vẫn không hề thay đổi. Vậy điều gì đã khiến Champage đặc biết đến thế?
Champagne là thứ vang phải trải qua một quy trình lên men thứ hai, khi người ta cho thêm đường và men vào rượu để tạo ra những bọt khí li ti, bị nén lại trong chai, đợi đến ngày được trào tung khi người ta bật nắp.
Trước hết, phải khẳng định một điều: Champagne là rượu vang. Song, thứ vang làm nên món Champage hảo hạng đã phải trải qua thêm một lần lên men với sự bổ sung của đường và men rượu nhằm tạo ra bọt ga. Quy trình lên men thứ hai này cũng giúp biến đổi hương vị của rượu vang, khiến nó chua hơn, giàu vị quả hơn hoặc đậm vị men hơn, tùy theo chủ đích của người làm rượu.
Theo quy định cũng như truyền thống, rượu Champage chính hiệu chỉ có thể đến từ một số vùng chế biến được cấp phép nằm ở Đông Bắc nước Pháp. Nho làm rượu được trồng tại đây, rượu cũng được ủ tại đây. Ngoài nơi này ra, không thứ rượu nào được lấy cái tên Champagne hết.
Ba thứ nho đặc thù làm nên rượu Champage là Chardonnay (đem đến sự đậm đà tinh khiết), Pinot Noir (đem đến chất cứng cáp và hương thơm), Pinot Meunier (gia giảm thêm vị rượu, đậm vị quả). Tùy theo ý đồ của người chế biến mà cả ba thứ nho này sẽ cùng được sử dụng với tỉ lệ khác nhau, hoặc chỉ dùng một trong ba.
Hàng năm, các điền trang nho đều được kiểm định và xếp hạng chất lượng theo các bậc “Cru” (cấp bậc vùng trồng). Cao nhất là Grand Cru, tiếp theo là Premier và sau đó là Village. Năm 2008, các nhà chuyên môn đã chấp nhận mở rộng khu vực trồng và chế biến Champagne, từ 319 lên 357 quận. Chất đất giàu đá phấn cùng khí hậu mát mẻ có thể khiến nho nhanh chín hơn, song cũng hứa hẹn vị chua thanh đặc trưng làm nên hương vị độc đáo của rượu.
Một lý do khiến tên tuổi của Champagne sống mãi cùng thời gian chính bởi nó luôn bên ta trong những cung bậc của niềm vui và gắn liền với sự xa hoa tráng lệ.
Champagne càng có hạng thì giá lại càng cao. Bạn có thể thể mua một chai khá ngon chỉ với mức giá khoảng 35USD, tương đương 730 ngàn đồng, (ví dụ như một chai Pol Roger Brut Reserve), song với những phiên bản số lượng có hạn của Krug như Clos du Mesnil, giá bán lẻ mỗi chai là 750 USD, tương đương 15,8 triệu đồng.
Tuy nhiên, theo Olivier Krug, thành viên của dòng họ danh giá 6 đời làm nên thương hiệu Champagne Krug hảo hạng thì “Không có thứ rượu Krug nào là ‘ngon nhất’, bởi dòng sản phẩm nào của chúng tôi cũng tuyệt hảo.” Và như chai Clos du Mesnil đắt đỏ nói đến ở trên, thì sự độc đáo chính là lí do cho mức giá ngất ngưởng: rượu được chế biến từ một loại nho duy nhất, lấy từ một vườn trồng, trong một mùa vụ ngon (vintage). Trên thực tế, “Clos du Mesnil là thứ rượu rất dễ làm”, ông Olivier cho biết. Có lẽ, điều ông muốn nói đến ở đây chính là, Champage dù đắt thì trên hết vẫn là một món ngon để thưởng thức và tận hưởng, thay vì đem ra ngắm nghía, khoe khoang.
Và như đã nói, những món vang sủi bọt đến từ những vùng khác của nước Pháp hay bất cứ nơi đâu trên thế giới, dù hương vị có tuyệt diệu đến thế nào, cũng vẫn không thể được coi là rượu Champagne chính hiệu được.
Dù vậy, một số thứ rượu “na ná” Champagne vẫn rất đáng cho chúng ta thử vị.
Cremant: Xét về bản chất, đây là món vang sủi bọt Pháp chế biến theo phong cách rượu Champagne không đến từ vùng chế biến Champagne theo quy định. Cremant ngày càng phổ biến ở Mỹ, và rất nhiều loại thực sự xuất sắc, ví dụ như Cuvee Marie Ambal. Chai rượu này cũng chỉ có giá khoảng 25 USD (tương đương 527 ngàn đồng).
Prosecco: Đến từ Đông Bắc Italia, với vị nho Glera, rượu được sản xuất theo phương pháp “Charmat”, với quy trình lên men thứ hai được thực hiện trong thùng thép cỡ lớn. Vị rượu khá ngọt và đậm đà, ít vị chua hoa quả như Champagne.
Lambrusco, Asti và Moscato là một số món vang sủi bọt khác của Ý cũng khá ngọt vị. Mỗi loại lại được làm từ một giống nho khác nhau và theo phương pháp khác nhau.
Cava: Rượu vang sủi bọt Tây Ban Nha, sử dụng nhiều loại nho trồng tại địa phương như Parellada hay Xarello. Vị rượu hơi khan và khá ngọt.
Brachetto d'Aqui: Đến từ vùng Piedmont phía Bắc nước Ý, đây là một trải nghiệm khá mới mẻ cho nhiều người sành vang. Có màu sắc đỏ tươi, ngọt dịu và sủi nhiều bọt ga, rượu mang hương thơm rất nồng nàn và là thức uống hoàn hảo cho những kỳ nghỉ rực rỡ.
Đôi điều nữa về Champagne mà ta nên biết:
Nhìn chung, bọt sủi càng li ti thì Champagne uống càng ngon. Nó cho thấy quy trình lên men thứ hai được thực hiện trong điều kiện mát mẻ, giúp giảm tốc độ lên men.
Một chai Champagne có thể được dán nhãn Vintage hay Non-Vintage, phụ thuộc vào việc thành phần nho làm rượu được lấy hoàn toàn từ một mùa vụ thắng lợi trong một năm nào đó, hay có pha trộn thêm nho của mùa vụ thường. Rõ ràng, Vintage Champagne thì đắt hơn hẳn Non-Vintage.
Một số chuyên gia nhận định mùa vụ năm 2012 cho ra những mẻ nho ngon nhất ghi nhận trong vòng 60 năm.
Champagne được đánh giá dựa trên độ ngọt, phụ thuộc vào lượng đường dư còn lại trong chất rượu (lượng đường không lên men hết).
Và mặc dù là món rượu “uống liền” hảo hạng, Champagne cũng là một thành phần lý tưởng cho cocktail. Champagne với nhiều nét vị khan rất phù hợp để thay thế soda trong nhiều món pha chế, và giúp cho ly cocktail thêm phần nồng nàn.
