Mùa tuyết rơi, dừng chân nơi Strasbourg

Kể từ lần đầu tạm biệt gia đình ở sân bay Nội Bài, tôi đã đi qua bao mùa tuyết rơi. Nhớ có lần tôi ôm hôn những người xa lạ trong thời khắc giao thừa dưới màn tuyết trước cổng Brandenburg, lúc lại bất ngờ gặp tuyết rơi giữa tháng Năm ở Grand Canyon, hay lạc trong tuyết trên một đỉnh núi nào đó ở Bắc Phi. Bao nhiêu kí ức, trong tích tắc, vụt hiện ra trong một bông tuyết nhỏ trước khi vật thể bông tròn xôm xốp ấy kịp đáp xuống bậu cửa và tan biến. Quả thực, mỗi lần ngắm tuyết rơi ở bất cứ đâu, tôi đều nhớ đến những cơn mưa tuyết ở Strasbourg thuở xa xôi, khi tôi mới mười tám, đôi mươi.

Strasbourg là một thành phố thanh bình miền Đông Bắc nước Pháp, trước đây là thủ phủ vùng Alsace, sau cuộc cải cách hành chính cách đây vài năm, nay thuộc vùng Grand Est. Alsace xưa gồm hai tỉnh Bas-Rhin, trung tâm là Strasbourg và Haut-Rhin, đóng đô ở Colmar. Alsace duyên dáng bên bờ sông Rhin, được bao bọc bởi hai rặng núi Schwarzwald (Rừng Đen) thuộc Đức và Vosges thuộc Pháp. Nơi đây, những cánh đồng nho xanh mươn mải trải dọc triền đồi, ôm ấp những ngôi làng nhỏ đáng yêu dưới thung lũng, và làm nền cho những lâu đài, tu viện cheo leo phía trên cao.

Thủ đô Giáng sinh của châu Âu

Những người hay nghe tin chính trị hẳn biết tới Strasbourg như điểm đặt Nghị viện châu Âu, lâu lâu lại họp một lần. Còn với khách du lịch, Strasbourg được biết đến như một thành phố đẹp với nhà thờ lớn thu hút lượt tham quan nhiều thứ hai ở Pháp, chỉ sau nhà thờ Đức Bà Paris; nơi khởi nguồn của “con đường rượu vang” (Route des Vins) Alsace; hay nổi tiếng hơn nữa là “thủ đô của Noel”, nơi hằng năm họp một trong những khu chợ Giáng Sinh đẹp nhất châu Âu.

Khi không có chợ Giáng Sinh, Strasbourg là một thành phố bình lặng, người dân sống theo nhịp leng keng chậm rãi của những tuyến tàu điện giao nhau ở bến Homme de Fer. Và kí ức của tôi về Strasbourg cũng êm đềm như dòng chảy của hai nhánh sông III ấp ủ trung tâm thành phố.

Tuy vậy, nếu được dẫn một người bạn đi thăm Strasbourg, thay vì đi thẳng vào trung tâm, tôi sẽ bắt đầu chuyến ngao du ở ga tàu chính. Ga tàu Strasbourg là sự kết hợp tuyệt vời giữa phong cách kiến trúc cổ điển và hiện đại. Được xây khá muộn, vào năm 1870, dưới thời Wilhem I, khi thành phố còn nằm dưới quyền cai quản của nước Phổ, đây là ga tàu thứ hai của thành phố, thay thế cho ga đầu tiên bị phá hủy trong chiến tranh Pháp - Phổ.

Từ chục năm trở lại đây, được mở rộng để phục vụ đường tàu nhanh Paris-Strasbourg (TGV Est), ga Strasbourg mang diện mạo mới với mái vòm kính phủ ra ngoài tòa nhà cũ. Những bức tường vững chãi nhưng nặng nề, đặc trưng của kiến trúc Đức thế kỉ XIX trở nên thanh thoát hơn nhờ những đường vòm cong mềm mại. Nhìn từ bên ngoài, mái vòm vừa phản chiếu màu trời, trông như một giọt nước khổng lồ, vừa đủ trong suốt để ta có thể chiêm ngưỡng nhà ga cổ bên trong. Hiếm có một nơi nào khác, việc “cơi nới” lại được thực hiện một cách hài hòa và nghệ thuật đến vậy.

Cách ga chính khoảng năm phút đi bộ là đập Vauban, được thiết kế bởi kiến trúc sư quân sự nổi tiếng nhất của Pháp thế kỉ XVII - Sébastien Le Prestre de Vauban. Từ sân thượng đập Vauban, ta có thể ngắm toàn bộ khu phố cổ Petite France (Nước Pháp nhỏ), với tiền cảnh Ponts Couverts và bốn tháp canh nằm trong hệ thống phòng thủ của thành phố thời Trung cổ. Xa hơn một chút, nhà thờ Đức Bà nổi bật trên nền trời.

Strasbourg và Petite France

Ponts Couverts là một trong hàng chục cây cầu dẫn vào Grande Île - Đảo Lớn. Grande Île ôm trọn trung tâm lịch sử của Strasbourg và đã được xếp hạng di sản UNESCO từ năm 1988. Từ đập Vauban, bước qua Ponts Couverts là đã đến Petite France, nơi ta có thể ngắm nhìn những ngôi nhà khung gỗ phong cách Đức xinh xắn soi bóng xuống bờ kênh, xếp dọc theo những con phố nhỏ đáng yêu.

Mùa ấm, cư dân khu Petite France chăm chút những chậu hoa phong lữ đỏ rực rỡ bên bậu cửa sổ nhà mình, khiến mỗi ngôi nhà đã đẹp lại càng duyên dáng. Mùa đông, những chùm đèn trang trí Giáng Sinh lộng lẫy, thế chỗ cho hoa, được treo lên mọi nẻo đường, hòa cùng những bản nhạc vui tươi, sưởi ấm cả không gian và lòng người.

Khác với người ta lầm tưởng, phố cổ xinh đẹp nhất Strasbourg này không được trìu mến đặt tên, càng không thể hiện lòng yêu nước. Tên Petite France có từ thế kỉ XV. Thời ấy, Strasbourg và cả Alsace vẫn chưa thuộc về Pháp. Khu phố này khi đó là bệnh viện cách li các bệnh nhân bị dịch hạch, chủ yếu là lính đánh thuê cho quân đội Pháp trong chiến tranh Ý. Người Strasbourg gọi bệnh dịch hạch là “bệnh của người Pháp”, kéo theo cái tên châm biếm - Nước Pháp Nhỏ.

Từ Petite France, qua nhà thờ Saint Thomas, đi tiếp về hướng Đông là đến quảng trường Chợ Lợn Sữa (Place du Marché aux Cochons de Lait) rất đặc trưng Alsace. Quảng trường Chợ Lợn Sữa nhỏ xíu và yên tĩnh, nằm ở một góc ít ai chú ý, khuất giữa những ngôi nhà khung gỗ, ẩn dưới bóng nhà thờ Đức Bà và cung điện Rohan gần đó. Mỗi buổi chiều đi ngang qua đây, tôi đều ngỡ mình đã bước vào một trong những bức tranh minh họa cảnh Alsace thuở xưa của Hansi.

Strasbourg và truyền thuyết về nhà thờ Đức Bà

Đi thêm vài bước chân nữa, tôi sẽ được đứng trước sân nhà thờ Đức Bà Strasbourg lộng gió. Đây là nhà thờ gothic cổ nhất, được khởi công từ năm 1015 và mất hơn ba trăm năm mới xây xong. Trong mấy trăm năm sau đó, đến tận gần cuối thế kỉ XIX, đây vẫn là công trình cao nhất thế giới. Đứng trên nóc nhà thờ, ta có thể ngắm toàn cảnh thành phố, đến tận đồng bằng Alsace và dải Rừng Đen.

Người già Alsace hay kể cho trẻ con nghe truyền thuyết về những cơn gió cuộn trên sân nhà thờ Đức Bà. Truyện kể rằng, cách đây hơn sáu trăm năm, vào một đêm tối trời, quỷ Satan, sống trong rừng Harz bên kia bờ sông Rhin, cưỡi ngựa gió đến xem nhà thờ Đức Bà mới xây xong. Quá say sưa ngắm nghía, quỷ không để ý thấy mặt trời đã mọc, đành trốn tạm vào bên trong cây cột Les Angles (Những Thiên Thần) bên trong nhà thờ. Các thiên thần liền giam quỷ lại trong cây cột. Ngựa gió từ đó vẫn vần vũ quanh nhà thờ đến tận bây giờ.

Từ nhà thờ Đức Bà, tôi sẽ không đi đường lớn Rue des Grandes Arcades để sang quảng trường Kléber mà chọn một con phố song song - Rue des Orfèvres. Vào dịp cuối năm, Rue des Orfèvres sáng lấp lánh, huyền ảo như một câu chuyện cổ tích. Không khí Giáng sinh ấm cúng ngập tràn và lan tỏa dọc con đường nhỏ. Khoảng từ cuối tháng 11 hàng năm, một cây thông trăm tuổi từ vùng núi Vosges được dựng ở góc quảng trường phía đông và trở thành biểu tượng Giáng sinh của thành phố.

Chợ Giáng sinh lâu đời nhất nước Pháp

Đi thêm hai con phố nữa, tôi sẽ đến quảng trường Broglie và đứng trước tòa thị chính Strasbourg. Quảng trường Broglie đặc biệt có ý nghĩa với người Pháp vì là nơi Rouget de Lisle sáng tác bài “La Marseillaise”, sau này trở thành quốc ca Pháp. Cả bốn mùa, tôi đều thích đi dạo ở đây, mua đồ nông sản địa phương thứ tư và thứ sáu hàng tuần, thỉnh thoảng đi chợ đồ cũ vào mùa hè, hòa vào dòng người nô nức thăm chợ Giáng sinh vào mùa đông, hay đơn giản chỉ tha thẩn dưới hai hàng cây rợp bóng.

Chợ Noel truyền thống, lâu đời nhất nước Pháp mang tên Christkindelsmärik trên quảng trường Broglie. Trong một thời gian dài, đây là chợ Giáng sinh duy nhất ở Pháp. Đến chợ Giáng sinh, bạn sẽ không thể bỏ qua một cốc vang nóng. Nhưng nếu không uống được rượu, hãy thử một cốc nước cam nóng thơm mùi quế xem sao nhé.

Khu phố mới

Đến cuối quảng trường Broglie, qua nhà hát Opera, qua cầu bắc qua sông Ill, tôi đã ra khỏi Grande Île, sang đến Neustadt (Khu phố mới). Neustadt của Strasbourg mới được xếp hạng di sản UNESCO từ giữa năm 2017, được xây dựng chủ yếu trong thế kỉ XIX theo phong cách Phục hưng mới, giao thoa giữa kiến trúc Pháp tinh tế và âm hưởng Đức hoành tráng. Quảng trường Republique là điểm nổi bật nhất nơi đây với những đường nét phóng khoáng như Palais du Rhin, Nhà hát Quốc gia, thư viện Đại học và các trục đường lớn thẳng tắp.

Đi dọc theo đường tàu điện, ngang qua bưu điện thành phố, tôi đến bến Galia nằm trên cầu Royal. Thời sinh viên, tôi thích đi bộ từ tổ hợp trường đại học đến đây ngắm nhà thờ Saint Paul và đường bờ sông Quai des Pêcheurs. Vào lúc chiều tà, thật thư thái khi bước xuống những bậc thang hai bên đầu cầu, xuống sát mép nước, chơi cùng hải âu và thiên nga, ngắm nắng nhạt tô hồng hai tháp chuông của nhà thờ Saint-Paul trước khi tối hẳn.

Đã lâu rồi tôi mới trở lại Strasbourg đúng mùa Giáng sinh, trong lòng sao thấy hồi hộp quá. Thành phố vừa lên đèn và tuyết bắt đầu rải trắng những mái nhà trong khu phố cổ. Tôi chọn một chỗ ngồi ấm cúng cạnh cửa sổ trong một quán bar trên Rue des Frères, vừa ngắm tuyết, vừa ngắm dòng người tay trong tay qua lại. Giáng sinh thật kì diệu, vừa lạnh, vừa ấm, vừa tràn ngập yêu thương. Mùa yêu thương đã đến rồi!

THÔNG TIN THÊM

Visa: Bạn cần xin visa Schengen để tới Pháp.Hành trình: Từ Hà Nội và TP. HCM có nhiều chuyến bay đến Paris, sau đó, bạn có thể đáp tàu cao tốc từ Paris đến Strasbourg.

Phương tiện di chuyển: Strasbourg là một thành phố nhỏ, bạn có thể đi bộ đến hầu hết các điểm tham quan chính. Ngoài ra, thành phố có hệ thống tàu điện và bus rất tốt. Tuy nhiên, vào dịp chợ Giáng Sinh, các bến tàu điện trên Grande Île đều đóng cửa hoàn toàn, hoặc đóng trong giờ chợ họp.Thời điểm : Nếu muốn tham quan và ngắm cảnh thành phố, thời điểm thích hợp nhất từ cuối tháng 3 đến tháng 10 khi Strasbourg không quá đông khách du lịch.

Nếu muốn tận hưởng bầu không khí lễ hội, hãy đến vào dịp Giáng sinh để ngắm chợ Noel và tham gia các hoạt động Giáng sinh khác. Tuy nhiên, vào thời gian này, thành phố nườm nượp khách, giá khách sạn cũng vì thế mà tăng vọt.

Ẩm thực :

- Đến Alsace, người ta sẽ nhắc đến choucroute, giống như cassoulet ở Midi Pyrrénée hay bánh crêpe ở Bretagne vậy. Bên cạnh đó, bạn đừng bỏ qua những món nổi danh không kém như bánh tarte flambée truyền thống được trải kem tươi, hành tây và thịt ba chỉ hun khói cắt nhỏ hay bánh Kugelhopf trộn nho khô có hình cái mũ và thủng ở giữa; bánh Pain d’épice trộn với gia vị hồi, quế.

- Nếu chưa biết chọn ăn gì, hãy đi dạo dọc Rue des Frères, một con phố nhỏ phía sau nhà thờ Đức Bà. Bạn sẽ tìm thấy đủ thể loại hàng quán ở đây, từ đồ truyền thống đến quán Ý, quán bánh crêpe đến cả quán Á.

- Alsace là vùng đất nổi tiếng với các loại rượu vang trắng, nhất là Muscat, Riesling, Pinot Gris và Gewurztraminer, ngoài ra còn có rượu vang trắng nóng và rượu vang đỏ nóng thường gặp ở các chợ Giáng sinh.

Những lưu ý khác:

- Chợ Giáng sinh ở Strasbourg: Thật ra đây là một quần thể nhiều khu chợ khác nhau, rải rác trên nhiều quảng trường trong thành phố. Trong đó có ba chợ chính ở Place des Meuniers và Place Benjamin Zix (trong khu Petite France), quảng trường nhà thờ Đức Bà, và quảng trường Broglie. Chợ Petite France và nhà thờ Đức Bà là hai chợ Noel tấp nập nhất, nhưng chợ Broglie mới là nơi được người địa phương yêu thích.

- Đi thuyền trên sông Ill cũng là một cách thú vị để ngắm cảnh thành phố và khu Petite France từ phía bờ sông. Thuyền du lịch ở Strasbourg được gọi là Batorama. Khoảng một tiếng có một chuyến, giá vé từ 9,3 EUR đến 12,3 EUR tùy tuyến.

- Các điểm chụp ảnh và ngắm cảnh đẹp ở Strasbourg: Sân trên tầng thượng đập Vauban, đường vào ở đầu cầu phía Tây Ponts Couverts; góc phía tây quảng trường Benjamin Zix trong khu Petite France; trên tháp chuông nhà thờ Đức Bà; Rue Mercière trước mặt nhà thờ Đức Bà; bến tàu điện Galia, cầu Royal; quảng trường Kléber và Rue des Orfèvres (dịp Giáng sinh)

Bùi Huyền Chi