MÓN NGON VÙNG HỒ DU LỊCH NỔI TIẾNG MỘT THỜI
Để có được món Fae’rie (cá Hồi xông khói) “thần thánh”, người dân Kashmir phải bắt tay vào chuẩn bị ngay từ dịp giao mùa cuối Thu - đầu Đông. Tới khu vực Kashmir vào thời gian này trước đây, du khách thường thấy nhiều đụn cỏ dại phơi khô được chất đống ven hồ Anchar.
Đó là cách người dân Kashmir chuẩn bị cho quá trình chế biến món Fae’rie “thần thánh” - một món ngon dân dã có công dụng “giữ ấm” quan trọng. Bởi chẳng bao lâu nữa tuyết rơi và nhiệt độ giảm xuống từ âm 10 tới âm 20 độ C, khi đó tuyến đường Jammu - Srinaga sẽ trở nên khó đi nên sẽ khan hiếm rau xanh và nhiều loại thực phẩm tươi sống khác.
Hồ Anchar nằm gần khu vực Soura của thành phố Srinaga, nay thuộc lãnh thổ liên bang Jammu & Kashmir của Ấn Độ. Được kết nối với hồ Dal nổi tiếng qua kênh “Amir Khan Nallah”, hồ Anchar từng là một điểm đến du lịch nổi tiếng vì du khách thường đi thuyền Shirakas và nhà thuyền từ hồ Dal tới đây.
Du khách tới hồ Anchar vừa ngắm cảnh và trải nghiệm cách người dân Kashmir chuẩn bị cho quá trình chế biến món Fae’rie “thần thánh”, vừa giao lưu tìm hiểu cuộc sống của cộng đồng người Hanji - nhóm dân tộc sống chủ yếu quanh các hồ và sông ở thung lũng Kashmir.
Tại những vùng nước sâu của hồ Anchar có nhiều Kasheir gaed (loài cá Hồi thuộc giống Schizothorax). Người dân quanh hồ đánh bắt Kasheir gaed, đem hun khói bằng cỏ dại khô rồi chế biến đặc biệt thành món Fae’rie “thần thánh” dự trữ cho mùa Đông.
“CHUẨN” MÓN FAE’RIE “THẦN THÁNH” SƯỞI ẤM MÙA ĐÔNG
Để làm vậy, người ta phải theo công thức: xếp cỏ dại đã phơi khô thành các giàn lưới, xếp Kasheir gaed lên đó rồi châm lửa đốt để khói phát huy tác dụng trong công đoạn cuối cùng, tạo vị đậm đà rất đặc biệt cho món Fae’rie “thần thánh”. Món Fae’rie dự trữ này sau đó được chế biến theo một số cách, phổ biến nhất ở Kashmir là nấu cá hun khói với cải xanh, củ cải và cà chua.
Theo đó người ta lọc bỏ da cá rồi chiên trên chảo đun nhỏ lửa. Khi cá chuyển sang màu nâu đỏ, cho cải xanh đã được nấu với cà chua và gia vị vào. Gia giảm thêm một hỗn hợp gia vị đặc biệt gồm: thìa là, tỏi, quế, thảo quả đen và xanh cùng đinh hương. Fae’rie được nấu cùng rau củ và gia vị cho tới lúc cạn nước và gia vị thấm vào thịt cá, khi đó món Fae’rie “thần thánh” được chế biến cầu kỳ tỏa hương thơm khắp nhà, có vị ngon rất lạ miệng.
Tuy nhiên nhiều người dân Kashmir vẫn thích ăn trực tiếp Fae’rie với cơm để cảm nhận vị “tươi” nguyên bản, vì họ cho rằng đun nóng lên sẽ làm giảm hương vị đặc trưng của Fae’rie vốn hòa quyện vị ngọt của thịt cá với hương cỏ khô và vị khói.
Tiếng lành đồn xa, vào những mùa Đông trước đây thường có hàng trăm kg Fae’rie được những người phụ nữ địa phương mặc Pheran (loại váy dài truyền thống) xếp vào giỏ, mang đi bán tại các khu chợ khắp Srinagar.
Tiếc rằng cùng với thời gian và tiến trình phát triển xã hội, món Fae’rie “thần thánh” nức tiếng một thời đang dần bị lấn át bởi các loại thực phẩm đóng gói bán lẻ sẵn có mà không cần chuẩn bị công phu và chế biến cầu kỳ.
Người dân địa phương chia sẻ rằng mới cách đây vài năm họ thường bán được tới 150kg Fae’rie trong 3 tháng mùa Đông, với giá từ 300 đến 400 Rupee/1kg (khoảng 74 Rupee tương đương 1 USD). Nhưng hiện nay lượng Fae’rie bán được giảm xuống chỉ còn từ 60-80kg mỗi mùa Đông.
Bởi thế ngày càng ít người Kashmir còn theo nghề Fae’rie mà đầu vào tốn nhiều công sức trong khi đầu ra lại eo hẹp. Thực trạng này khiến món ngon Fae’rie “thần thánh” trở nên khan hiếm, nên các thực khách sành ăn ưa thích những món ngon dân dã khó có cơ hội được thưởng thức đúng "chuẩn" Fae’rie nguyên bản (là Kasheir gaed của hồ Anchar và được hun khói bằng cỏ dại).