"Nhớ về nhà giám tuyển Shireen Narizee": Khi tình yêu nghệ thuật hàn gắn khoảng cách

"Dẫu rằng, lớp bụi thời gian đã phủ mờ tất cả những hình ảnh, kỷ niệm, chúng làm khuất lấp trong sự chồng xếp hỗn độn cảm xúc của mỗi người. Nhưng khi nhẹ tay gạt đi lớp bụi ấy, tất cả như vẫn hiện hữu sống động. Một Shireen Naziree, con người đã gắn bó và làm việc hết mình vì nghệ thuật Việt Nam đương đại, như vẫn ở đang ở đâu đây, trong di sản sự nghiệp không hề nhỏ của bà", bà Nguyễn Thu Hằng, người sáng lập Blue Gallery và tổ chức triển lãm chia sẻ.

Shireen Naziree sinh năm 1947 là một giám tuyển độc lập và là nhà nghiên cứu mỹ thuật có ảnh hưởng tại khu vực Đông Nam Á. Bà có nhiều thập niên gắn bó với hội họa Đông Nam Á, có những hoạt động không mệt mỏi vì sự phát triển, hội nhập quốc tế của nghệ thuật ở khu vực này, nhất là những năm 90 thế kỷ XX và những năm đầu thế kỷ XXI cho tới khi bà đột ngột qua đời vào năm 2018.

Vì nỗi nhớ về cố giám tuyển Shireen, ý tưởng tổ chức một cuộc triển lãm quy tụ các nghệ sĩ từng làm việc với Shireen đã được lên kế hoạch không lâu sau khi cô qua đời. Trải qua nhiều khó khăn, đặc biệt là thời gian dịch bệnh kéo dài, triển lãm mới được ra mắt và trưng bày hơn 40 tác phẩm hội họa của 21 họa sĩ nổi tiếng đến từ Thái Lan, Myanmar và Việt Nam.

Cụ thể với các họa sĩ: Santi Thongsuk, U Lun Gywe, Jirapat Tatsanasomboon, Aung Kyaw Htet, Lê Quảng Hà, Dương Thùy Dương, Nguyễn Quang Huy, Nguyễn Trung, Phạm An Hải, Đinh Quân, Thành Chương, Trịnh Tuân, Công Kim Hoa, Phạm Luận Đào Hải Phong, Văn Dương Thành, Nguyễn Thị Châu Giang, Đinh Ý Nhi, Hà Trí Hiếu, Hồng Việt Dũng, Đặng Xuân Hòa, Phạm Luận. Triển lãm được tổ chức bởi Blue Gallery, đồng hành cố vấn bởi phòng tranh Thavivu (Thái Lan).

Đây là những tác giả mà Shireen đã ít nhiều đồng hành và giới thiệu họ giai đoạn đầu, kể cả những hoạ sĩ người Thái Lan và Myanma. Trong số đó 2 hoạ sĩ người Thái Lan là Jirapat Tatsanasomboon, Santi Thongsuk và 2 hoạ sĩ nổi tiếng Myamar là Aung Kyaw Htet, U Lun Gywe cho đến bây giờ đã trở thành những hoạ sĩ đương đại quan trọng của những quốc gia này.

Bài liên quan

“Khoảng lặng 2” ẩn hiện trong tranh trừu tượng của họa sĩ Dũng Trống

Sự giao thoa giữa âm nhạc và hội họa qua album mới của ca sỹ Hoàng Quyên

Riêng với các hoạ sĩ Việt Nam, cuộc triển lãm này không chỉ là hồi ức về những tác phẩm thời kỳ đầu đổi mới để cùng nhớ về giám tuyển Shireen mà còn trưng bày những sáng tác mới nhất của những tác giả vốn đã được bà đánh giá cao. Điều này cũng cho thấy rằng, Shireen là một những giám tuyển có “con mắt xanh”, không chỉ giúp phát hiện cũng như góp phần thúc đẩy sự phát triển của những tài năng hội hoạ lúc bấy giờ. Thời gian trôi qua, những hoạ sĩ này vẫn tiếp tục đóng góp mạnh mẽ vào sự phát triển của mỹ thuật Đông Nam Á.

Tại buổi khai mạc triển lãm, ông Phan Cẩm Thượng - Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật phê bình mỹ thuật, Hội mỹ thuật Việt Nam cũng cho biết: "Những nhà nghiên cứu, phê bình nước ngoài rất khác so với Việt Nam. Họ quan tâm đến chính trị, xã hội và thẳng thắn khen, chê, tạo ra một góc nhìn khác biệt. Nghệ thuật Đông Nam Á phát triển, vai trò của nhà phê bình ngày càng lớn. Những người như bà Shireen Narizee thật sự rất đáng trân trọng khi đóng góp nhiều giá trị lớn lao cho nền hội họa Việt Nam nói riêng và Đông Nam Á nói chung".

Shireen Naziree có 2 nhiệm kì là thành viên Hội đồng nghệ thuật Bảo tàng quốc gia Malaysia và là giám tuyển thường xuyên cho Gallery Petronas ở Kuala Lumpur. Công việc của một nhà giám tuyển thực hành quốc tế giúp Shireen Naziree có mối quan hệ thân thiết với nhiều nghệ sĩ hàng đầu, những tên tuổi uy tín bậc nhất của mỹ thuật Đông Nam Á cũng như có sự tương tác với các tổ chức nghệ thuật ở châu Âu. Những bài viết của bà về thực hành nghệ thuật trải dài từ nghệ thuật truyền thống tới đương đại - đặc biệt tập trung vào Malaysia, Myanmar và Việt Nam - có vai trò đặc biệt như chiếc cầu nối để đưa mỹ thuật của các nước này cũng như mỹ thuật Đông Nam Á đến với thế giới.

Triển lãm "Nhớ về nhà giám tuyển Shireen Narizee" (Celebrating The Curator Shireen Naziree) diễn ra từ ngày 23/7 - 29/7/2024 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, 66 Nguyễn Thái Học, Hà Nội.

Phương Thảo là Biên tập viên của Tạp chí Travellive. Cô đam mê xê dịch và thích ghi lại những khoảnh khắc bằng máy ảnh tại mỗi vùng đất đặt chân đến. Du lịch, nghệ thuật, lifestyle là chủ đề viết lách yêu thích của Phương Thảo.

Bài và ảnh: Phương Thảo